Parki, Ogrody, Rezerwaty
Toruń uznawany jest za zielone miasto.
Poza parkami, skwerami, zieleńcami rozwinięta jest urządzona zieleń przyuliczna. Szczególnie atrakcyjne są otaczające Toruń niemal z każdej strony obszary leśne, z których Barbarka jest bardzo dobrze zagospodarowana i przyciąga rzesze odwiedzających.
Poza parkami, skwerami, zieleńcami rozwinięta jest urządzona zieleń przyuliczna. Szczególnie atrakcyjne są otaczające Toruń niemal z każdej strony obszary leśne, z których Barbarka jest bardzo dobrze zagospodarowana i przyciąga rzesze odwiedzających.
Także w Toruniu znajduje się jeden z najstarszych w Polsce parków publicznych.
Na obszarze miasta i jego obrzeżach wiele jest także obiektów przyrodniczych objętych ochroną prawną, a prawdziwą ciekawostką jest duży rezerwat przyrody w bliskim sąsiedztwie Starego Miasta.
Na obszarze miasta i jego obrzeżach wiele jest także obiektów przyrodniczych objętych ochroną prawną, a prawdziwą ciekawostką jest duży rezerwat przyrody w bliskim sąsiedztwie Starego Miasta.
i
 Toruń |
 Województwo |
|||
 |
 |
 |
 |
|
 |
 |
 |
 |
|
 |
 |
 |
 |
|
 |
 |
 |
 |
|
 |
 |
|||
 |
 |
|||
 |
 |
|||
Tereny zielone w Toruniu zajmują prawie 30% jego powierzchni. Są to głównie lasy; duży udział mają także ogródki działkowe i tereny zieleni urządzonej (parki, zieleńce, skwery, zieleń osiedlowa i przydomowa, zieleń przyuliczna i cmentarna). Specyficzna dla Torunia jest zieleń forteczna (o fortach czytaj tutaj). Największe nasycenie zielenią występuje w dzielnicach: Bielany, Bydgoskie Przedmieście, Kaszczorek, Rudak oraz na osiedlach Na Skarpie i Winnica.
Walorem dla miasta jest fakt, że lasy otaczają go praktycznie ze wszystkich stron (za wyjątkiem terenów północno-wschodnich). Łączna powierzchnia lasów to 2755 ha, prawie 24% powierzchni miasta. Głównym składnikiem drzewostanu jest sosna zwyczajna, tworząca bory. Dużą powierzchnię zajmują jednogatunkowe, sztucznie posadzone drzewostany. Natomiast suche bory wrzosowe i chrobotkowe porastają ubogie piaski wydmowe (części południowe i wschodnie miasta).W borach tych uderza duży udział mchów i porostów naziemnych, a drzewa nie osiągają wysokich rozmiarów, podszyt jest skąpy, złożony głównie z jałowców, runo również ubogie, monotonne z udziałem gatunków ciepłolubnych. Na niezalesionych wydmach rośnie szczotlicha siwa i turzyca (na nagich, często rozwiewanych piaskach), kostrzewa i strzępica silna. Pomiędzy wyżej wspomnianymi zespołami a borami, rozpościerają się suche wrzosowiska. W ich składzie dominuje wrzos zwyczajny, borówka brusznica, czasem mącznica lekarska, traganek piaskowy. Diametralnie różnym zespołem roślinnym jest bujny łęg wierzbowo-topolowy (stanowiący rezerwat) na Kępie Bazarowej. Łęgi takie porastają bowiem żyzne i wilgotne siedliska zalewane przez wodę.
i
Toruń jest otoczony lasami niemal z każdej strony, a wyjątek w tym stanowią jedynie północno-wschodnie krańce Torunia. Stosunkowo duże obszary leśne wkraczające w obszar miasta, powodują, że mieszkańcy nie moga narzekać na brak terenów leśnych.
Północne, wschodnie i południowe krańce Torunia należą do obszarów chronionego krajobrazu (przebiega tędy m.in. krawędź Kotliny Toruńskiej, a południowe części Torunia wkraczają na teren rozległy kompleksu wydm śródląowych).
W Toruniu najlepszym miejscem do rekreacji leśnej jest Barbarka. Leży ona w północno-wschodnim krańcu Torunia i oferuje bogactwo form aktywnego wypoczynku i atrakcji historycznych i krajoznawczych.
Większość z lasów to lasy państwowe, należące do nadleśnictw: Toruń, Dobrzejewice, Gniewkowo i Cierpiszewo. Lasy miejskie (komunalne, 460 ha) występują na Barbarce, Bielanach, Kępie Bazarowej, Czerniewicach, Rudaku, Na Skarpie, przy Szosie Bydgoskiej i przy ulicy Bema. Wszystkie lasy leżące w granicach miasta mają status lasów ochronnych. Największym zwartym obszarem leśnym jest Barbarka w części północno-zachodniej miasta. W części północnej znajdują się fragmenty Lasu Łysomickiego i Lasu Papowskiego.
Kolejnym dużym terenem jest las na wschodnich i południowych krańcach osiedla Na Skarpie i na Kaszczorku. W kujawskiej części miasta lasy ciągną się od Czerniewic poprzez poligon artyleryjski do Glinek. W przeważającej większości są to monokultury sosnowe.
Obszary Barbarki i lasu na osiedlu Na Skarpie są zagospodarowane turystycznie; prowadzą tędy szlaki turystyczne piesze, rowerowe, konne i ścieżki dydaktyczne.
Obszary Barbarki i lasu na osiedlu Na Skarpie są zagospodarowane turystycznie; prowadzą tędy szlaki turystyczne piesze, rowerowe, konne i ścieżki dydaktyczne.
Specyficzną dla Torunia formą zieleni jest zieleń forteczna. Towarzyszy ona obiektom fortecznym, wchodzących w skład XIX-wiecznej Twierdzy Toruń. Z wewnętrznym pierścieniem fortyfikacji związany jest pas plant wokół Średniowiecznego Zespołu Miejskiego. W skład tego pierścienia wchodzą też m.in. park na Jakubskim Przedmieściu (na stoku Fortu Św. Jakuba) i Park Tysiąclecia wokół fortu Przyczółek Mostowy.
Dużą wartość przyrodniczą, ekologiczną i rekreacyjną, a także historyczną, przedstawiają tereny zieleni związane z zewnętrznym pasem fortyfikacji. Zadrzewienia forteczne pełniły głównie funkcje: konstrukcyjną (stabilizacja nasypów), przeszkodową, maskującą i klimatyczną. W skład zieleni fortecznej wchodzą murawy trawiaste, grupy drzew i krzewów, szpalery drzew i lasy. Podlega ona ochronie konserwatorskiej.
Dużą wartość przyrodniczą, ekologiczną i rekreacyjną, a także historyczną, przedstawiają tereny zieleni związane z zewnętrznym pasem fortyfikacji. Zadrzewienia forteczne pełniły głównie funkcje: konstrukcyjną (stabilizacja nasypów), przeszkodową, maskującą i klimatyczną. W skład zieleni fortecznej wchodzą murawy trawiaste, grupy drzew i krzewów, szpalery drzew i lasy. Podlega ona ochronie konserwatorskiej.
W systemie zieleni miejskiej ważne ogniwo stanowią tereny zieleni urządzonej. W jej skład wchodzą: parki, zieleńce, zieleń przydomowa i osiedlowa, zieleń cmentarna i przyuliczna.
Wyróżnić można kilka rodzajów parków:
- parki miejskie: Park na Bydgoskim Przedmieściu, Park Tysiąclecia, Park na Jakubskim Przedmieściu, Planty
- parki dworskie: park na Bielawach, park przy Bielańskim Dworze, park przy dawnym folwarku Geretowo
- parki leśne: Kępa Bazarowa, Zajęcze Góry i las Rudelka przy ul. Bema.
Wyróżnić można kilka rodzajów parków:
- parki miejskie: Park na Bydgoskim Przedmieściu, Park Tysiąclecia, Park na Jakubskim Przedmieściu, Planty
- parki dworskie: park na Bielawach, park przy Bielańskim Dworze, park przy dawnym folwarku Geretowo
- parki leśne: Kępa Bazarowa, Zajęcze Góry i las Rudelka przy ul. Bema.
Ukształtowanie terenu Torunia
Charakterystyczne dla krajobrazu i ukształtowania terenu Torunia są terasy wiślane oraz wydmy śródlądowe.
Terasy, wyższa od niższej, oddzielone są wzajemnie stokami. Tylko na obszarze średniowiecznego zespołu miejskiego terasy wyższe łagodnie opadają w kierunku Wisły. Dlatego właśnie w tak dogodnym miejscu nadwiślańskim zdecydowali kiedyś Krzyżacy o lokacji miasta. Natomiast na wschód i zachód stoki teraz są bardziej strome i wyższe, a zwłaszcza charakterystyczne jest zbocze terasowe ciągnące się na wschód od mostu kolejowego im. E. Malinowskiego przez Winnicę po Kaszczorek. W najwyższych miejscach to wzniesienie sięga aż 30 m wysokości.
Nieco niższa (10-20 m) krawędź terasowa ciągnie się w południowej częsci, od wsi Brzozówka, przez Toruń-Czerniewice po Toruń-Podgórz.
Na płaskich powierzchniach teras - za wyjątkiem niższych teras zalewowych - rozmieszczone są wydmy piaszczyste. Największy ich zespół rozpościera się na południe od Torunia, sięgając południowych granic miasta, tworzy rozległy, kilkunastokilometrowy obszar. W niektórych miejscach wysokość ich wynosci do 30 m.
Wydmy znajdują się też w prawobrzeżnej częśći Torunia, chociaż niektóre już mocno zniwelowane pozostały tylko w nazwach, np. Kozackie Góry, Góra Szubieniczna (Wiesiołki), czy Złota Góra oraz Piekarskie Góry, po których nie ma śladu. Wydmową jest też Dębowa Góra. Najmniejszej degradacji uległy natomiast Zajęcze Góry.
Wydmy powstały z piasków akumulacji rzecznej, naniesionych przez wody roztopowe lodowca płynące Pradoliną Toruńsko-Eberswaldzką. Przeważają wydmy paraboliczne zwrócone ramionami w kierunku zachodnim, gdyż takie wiatry przeważały w głównych okresach wydmotwórczych. Rzadziej są to wały wydmowe, o dłuższej osi położonej na kierunku zachód-wschód lub nieregularne pagórki. W większości formy wydmowe nie są w pełni wykształcone, często łączą się tworząc system wyniesień różnego kształtu.
Wydmy osiągają wysokość bezwzględną 104 m n.p.m., przy przeciętnym wyniesieniu terasy 69-71 m n.p.m. Średnia ich wysokość względna wynosi 10-25 m, a długość ok. 1700 m, osiągając maksymalne wartości rzędu 5200 m. Kompleks wydm prawie w całości zalesiony jest borami sosnowymi.
Wydmy osiągają wysokość bezwzględną 104 m n.p.m., przy przeciętnym wyniesieniu terasy 69-71 m n.p.m. Średnia ich wysokość względna wynosi 10-25 m, a długość ok. 1700 m, osiągając maksymalne wartości rzędu 5200 m. Kompleks wydm prawie w całości zalesiony jest borami sosnowymi.
© Copyright by turystyka.torun.pl Arkadiusz Skonieczny 2009
Ostatnia modyfikacja 17-12-2021 22:52
