Ratusz Staromiejski | Muzeum Okręgowe w Toruniu
 |
Adres: Toruń, Stare Miasto, Rynek Staromiejski 1 (Ratusz Staromiejski)
Godziny otwarcia:
- poza sezonem (od 01. X do 30. IV): od wtorku do niedzieli w godz. 10-16.
- w sezonie (od 01. V do 30. IX): od wtorku do niedzieli w godz. 10-18. wejście ostatnich zwiedzających pół godziny przed zamknięciem ekspozycji.
- godziny otwarcia wieży ratuszowej: patrz tutaj
Ceny biletów (ceny bez rezerwacji) 2021 r.: - Ratusz Staromiejski: normalny: 18,00 zł, ulgowy: 13,00 zł - wieża ratuszowa (>>>): normalny: 18,00 zł, ulgowy: 13,00 zł - Ratusz Staromiejski + wieża ratuszowa: normalny: 29,00 zł, ulgowy: 22,00 zł Rezerwacja przewodników i biletów wstępu: Toruński Serwis Turystyczny, e-mail: muzeum@turystyka.torun.pl, tel. 56 621 02 32. Grupa oprowadzana przez jednego przewodnika nie może być liczniejsza niż 25 osób. Rezerwacja przewodników na zwiedzanie miasta: tutaj. |
i
|
Informacje praktyczne
Czas potrzebny na samodzielne zwiedzanie muzeum jest uzależniony od zainteresowań zwiedzających, natomiast zwiedzanie z profesjonalnym przewodnikiem zajmuje zwykle ok. 1,5-2 godz.
Budynek Ratusza jest przystosowany dla osób z niepełnosprawnością ruchową.
Niestety do zwiedzania nie jest udostępniona historyczna Sala Rady (od XVI w. zwana Salą Senatu), ani przedsionek przed Salą Senatu ozdobiony wyjątkowym portalem, podobnie tzw. sala złoczyńców - areszt dla szlachty.
Również niestety muzeum nie zadbało, aby turyści indywidualni, których nie oprowadza licencjonowany przewodnik, mieli możliwość zapoznania się ze wszystkimi dawnymi nazwami i funkcjami poszczególnych sal Ratusza oraz ich oryginalnym wyposażeniem.
Inną uciążliwą niedogodnością jest brak możłiwości wejścia do gotyckiej Sali Sądowej, którą oglądać można jedynnie zza barierki.
|
Ratusz Staromiejski jest główną siedzibą Muzeum Okręgowego w Toruniu.
Muzeum Okręgowe jest najstarszym i największym muzeum w Toruniu i jednym z najstarszych i największych w Polsce. Początki jego sięgają 1861 roku, kiedy powstało Städtisches Museum in Thorn (Muzeum Miejskie w Toruniu); w 1876 roku zorganizowano z kolei polskie Muzeum Towarzystwa Naukowego, a dopiero w 1930 roku scalono oba zbiory w jedno Muzeum Miejskie.
Pierwszymi eksponatami były m.in. znaleziska archeologiczne oraz elementy historycznej sztuki toruńskiej.
Tymczasem pierwsze zbiory muzealne powstały w Toruniu już w Gimnazjum Akademickim w końcu XVI wieku, gdzie przy tutejszej bibliotece powstał gabinet Museaum. Były tu osobliwe eksponaty: dziwaczne muszle, szkielety, urny wykopane pod Toruniem, stare przyrządy matematyczne, globusy, itp.
► O Ratuszu Staromiejskim tutaj
► Pozostałe muzea tutaj |
i
Stylowe wnętrzaPiwnice i parter Ratusza Staromiejskiego wyróżniają się stylem gotyckim, gdzie dominują bogate sklepienia pomieszczeń pełniących niegdyś funkcje handlowe (sukiennice, hala ław chlebowych, kramy, sala wagi, wyszynki) i sądowe (Sala Sądowa).
Pierwsze piętro ma charakter renesansowy, a w okresie odbudowy Ratusza po zniszczeniach szwedzkich z 1703 r. nadano cechy barokowe. Piętro zajmowane było przez władze miejskie (Sala Rady, od XVI w. zwana Salą Senatu, Kancelaria, Kamlaria, Weta, Sala Wielka, Sala Obu Sądów).
Wspomniane zniszczenia szwedzkie pozbawiły bogatego wystroju Ratusz, a zwłaszcza jego Salę Senatu, bogato wyposażoną w malowidła o treści alegorycznej i symbolicznej znanego Antona Möllera, kominki, boazerie.
Więcej o Ratuszu Staromiejskim tutaj
i
Cenne dzieła rzeźby, malarstwa i największy w Polsce zbiór witraży gotyckich, tj. eksponaty w znacznej części toruńskie, związane z miastem, które do końca XIV wieku było największym centrum sztuki artystycznej w państwie krzyżackim (o dawnej toruńskiej sztuce artystycznej tutaj).
Do najcenniejszych tu prezentowanych należą m.in.: średniowieczne rzeźby Madonny i św. Jana Ewangelisty (1330-1350), figura króla z Pokłonu Trzech Króli (pocz. XVI w.), obraz Chrystus Zbawiciel Świata (2. poł. XV w.), oraz niezwykłej urody XIV- i XV-wieczne witraże z kościołów z Torunia i Chełmna. Prezentowany tu zespół witraży, będący największym w polskich zbiorach muzealnych, jest dowodem nadzwyczaj wysokiego poziomu średniowiecznego witrażownictwa toruńskiego, którego znane wyroby sięgały daleko poza granice państwa).
i
Sala Sądowa
Jedyna taka średniowieczna osobliwość w Polsce wraz zapleczem stanowi rzadki przykład zespołu średniowiecznych pomieszczeń sądowych. Funkcjonował tu toruński sąd ławniczy (ława).
Eksponaty tu umieszczone wiążą się z dziejami sądownictwa toruńskiego od XIV wieku do 1793 roku; do dawnego wyposażenia Sali należą też renesansowe obrazy sprzed 1605 roku: Sąd nad Zuzanną i Sąd Kambyzesa, także obraz przedstawiający rozprawę sądową w tej sali; na stole cenny krucyfiks sądowy z XIV wieku, służący do składania przysięgi; na ścianie zach. portret burmistrza Johanna Gottfrieda Rösnera, ściętego z wyroku za tumult toruński w 1724 roku.
W okresie przynależności do Rzeczypospolitej przedrozbiorowej Toruń - w przeciwieństwie do innych miast polskich - posiadał pełne prawo sądownicze. Najwyższą instancją była toruńska Rada miejska, która jednocześnie stanowiła sąd najwyższy dla wszystkich miast założonych na prawie chełmińskim. Toruń miał również prawo sądzenia szlachty, co normalnie nie przysługiwało dawniej miastom. Sąd Rady odbywał się w specjalnej Sali Obu Sądów (staromiejskiego i nowomiejskiego) na I piętrze Ratusza.
i
Eksponaty ukazujące dzieje Torunia w latach 1233-1793. Znajdują się tu m.in.: kopie dokumentów lokacyjnych, dwie XVIII-wieczne panoramy Torunia oraz wyroby rzemiosła i codziennego użytku z XIV, XV i XVI wieku, snycerka i pamiątki cechowe (wywieszki, chorągiewki, skrzynie, formy piernikowe, ceramika, tkaniny, intarsje).
Eksponaty prezentujące wyroby toruńskiego rzemiosła artystycznego i codziennego z czasów największej świetności miasta, kiedy to w XVII w. działały w Toruniu aż 53 korporacje cechowe, skupiacjące aż ok. 70 specjalności. W tym względzie porównywalnymi do Torunia ośrodkami były tylko Gdańsk i Kraków.
O sukiennicach toruńskich tutaj.
i
Mennice w Toruniu działały w latach 1233-1765 z jedną przerwą; początkowo była to mennica krzyżacka, której monety kursowały w całym terytorium państwa krzyżackiego; na mocy przywileju króla Kazimierza Jagiellończyka z 1457 roku mennica przeszła we władanie miasta i przynosiła mu poza splendorem i prestiżem, połowę dochodów; w 1528 roku utworzono w Toruniu mennicę królewską dla Prus Królewskich, bijącą doskonałe artystycznie monety z wizerunkami królów polskich, zamknięto ją już w 1535 roku, a po przerwie, od 1630 roku działała znowu jako mennica miejska.
Więcej o mennicach i monetach toruńskich tutaj.
i
Zespół portretów z okresu renesansu, manieryzmu i baroku to jedyny w Polsce tak wielki zachowany zbiór portretów patrycjuszowskich z XVI-XIX wieku z m.in. słynnym portretem Mikołaja Kopernika z drugiej połowy XVI wieku z biblioteki Gimnazjum Akademickiego. Jednocześnie zespół ten jest najlepszym reprezentantem malarstwa toruńskiego. Wśród portretów wyróżniają się doskonałe dzieła, których autorzy - uczniowie czy naśladowcy - tworzyli pod wpływem renesansowej sztuki wybitnych mistrzów, np. Albrechta Dürera, Lucasa Cranacha.
Ponadto eksponowane są tu m.in. wyjątkowe i unikatowe tarcze herbowe patrycjatu toruńskiego.
i
Sala pamiętająca pobyt niemal wszystkich królów polskich odwiedzających często i licznie Toruń. W tej sali w 1501 r. zmarł król Jan Olbracht. Dziś główną atrakcją sali jest zespół wizerunków królów polskich. Jest to najstarszy i jeden z nielicznych zestawów portretów królewskich, wśród nich portret króla Stanisława Augusta wykonany w pracowni Bacciarellego. Pierwsze obrazy powstały przed 1645 r. za czasów króla Władysława IV Wazy.
Ponadto wyposażenie sali stanowią słynne toruńskie meble intarsjowane i inkrustowane: szafa, zegar stojący i in. oraz drzwi prowadzące do sąsiedniej Sali Obu Sądów, także z wizerunkiem królewskim - Stanisława Augusta Poniatowskiego, a także główne drzwi wejściowe do Sali Królewskiej z przedsionka z przedstawieniem cesarza rzymskiego Oktawiana Augusta mającego rysy twarzy króla Augusta III Sasa.
Więcej o poczcie królów polskich tutaj.
i
Złotnictwo Świeckie Polskie i Obce XVI-XX w.
Skarb ze Skrwilna
Znakomite, na wysokim poziomie artystycznym wyrobami konwisarzy toruńskich i obcych, w tym bezcenny skarb ze Skrwilna - unikatowy zespół renesansowej i manierystycznej biżuterii oraz srebrnych naczyń i sprzętów stołowych.
Prezentowany tzw. skarb ze Skrwilna należy do najcenniejszych takich zabytków w polskich zbiorach muzealnych, cechujących się wysoką jakością artystyczną, dużą wartością użytego kruszca i kamieni szlachetnych. Ponadto o wyjątkowości stanowi też fakt, że cały zespół tych obiektów należała do jednej, określonej rodziny szlacheckiej (Piwów), wcale nie najzamożniejszej pomimo bogactwa znaleziska. Więcej o skarbie ze Skrwilna tutaj.
Obok tego prezentowany jest nieco skromniejszy tzw. skarb z Nieszawy.
i
Wystawa obejmuje dzieła z kościołów toruńskich - z czasów katolickich jak i protestanckich (kielichy mszalne, pateny, łódka na kadzidło, krucyfiks, protestanckie epitafia z Kościoła Mariackiego, wyjątkowy obraz Kazanie Chrystusa na łodzi ukazujący m.in. toruńskie nabrzeże portowe z żurawiem oraz panoramę lewobrzeżnego Torunia (Podgórza), urna ku czci burmistrza Rösnera ściętego za tumult toruński Prezentacja w kontekście historycznym zabytków ma służyć udokumentowaniu obecności w nowożytnym Toruniu społeczności różnych wyznań.
i
Galeria Malarstwa Polskiego XVIII-XIX w.
Mieści się w salach dawnej Małej Kancelarii oraz Kancelarii Deputacji Podatku Pogłównego.
Dzieła takich artystów jak m.in. Matejko, Kossak, Chełmoński, Wyspiański, Witkiewicz, Grottger.
Tutaj też rzuca się w oczy wielki obraz toruńskiego malarza Mariana Jaroczyńskiego pt. Traktat Toruński, przedstawiający moment zawarcia II pokoju toruńskiego w 1466 roku w sali Dworu Artusa. Obraz powstał w latach 1870-1873 i ze względu na krzepiące ducha narodowego treści w czasach zaborów, szybko zyskał popularność i już w 1873 roku eksponowano go wraz z obrazami Jana Matejki na Wystawie Powszechnej we Wiedniu. Jest to dzieło tym bardziej znaczące, że powstało przed sugestywnymi wizjami Matejki Bitwa pod Grunwaldem (1878 r.) i Hołd Pruski (1882 r.))
i
Galeria Malarstwa Polskiego ok. 1900-1939
Mieści się w salach: Obu Sądów, Wety, urzędu Kontrybucyjnego i Kamlarii.
Malarstwo impresjonizmu, secesji, ekspresjonizmu, takich artystów, jak: Julian Fałat, Leon Wyczółkowski, Stanisław Wyspiański, Jacek Malczewski, Ferdynand Ruszczyc, Stanisław Ignacy Witkiewicz...
i
i
Wieża ratuszowa
Dziś wieża służy m.in. jako punkt widokowy, skąd rozciąga się wspaniały widok na Toruń. Wewnątrz, idąc do góry na taras widokowy mijamy m.in. prezentację dot. historii budowy wieży i ratusza.
Od około 1385 roku na wieży znajduje się zegar, pokazujący czterem stronom świata aktualną godzinę, a obecne 2 dzwony (godzinowy i minutowy) pochodzą z 1728 roku.
Wieża to najstarsza (1274 r.) część Ratusza Staromiejskiego, najstarsza wieża tego typu na terenie środkowej i wschodniej Europy.
Około 1430 roku zakończono wieżę spiczastym hełmem - iglicą, na szczycie której zawieszona była złota korona - symbol niezależności mieszczańskiej Torunia. Iglicę flankowały 4 mniejsze, wieńczące narożne wieżyczki.
Około 1430 roku zakończono wieżę spiczastym hełmem - iglicą, na szczycie której zawieszona była złota korona - symbol niezależności mieszczańskiej Torunia. Iglicę flankowały 4 mniejsze, wieńczące narożne wieżyczki.
Więcej tutaj.
Ostatnia modyfikacja 11-12-2021 11:17
