Strefa Historia
 |
Toruń, stary ośrodek hanzeatycki w ciągu prawie ośmiu wieków swych bogatych dziejów odgrywał znaczącą rolę w kreowaniu politycznej, gospodarczej i kulturalnej europejskiej historii i tradycji.
O świetności, wielkości i bogactwie Torunia w całej jego historii przedrozbiorowej decydowało przede wszystkim położenie na skrzyżowaniu ważnych i dalekosiężnych, europejskich szlaków kupieckich oraz polityczne znaczenie Torunia wynikające z licznych uprawnień i przywilejów, najpierw krzyżackich, później królewskich... >> |
|
 |
Wydarzenia, decyzje, które określały status i charakter Torunia na kolejne dekady i wieki.
Bez wątpienia jednymi z najważniejszych momentów w dziejach Torunia, decydujących o jego pozycji gospodarczej i politycznej na kilka stuleci, było przystąpienie do Hanzy w 1280 r., wypowiedzenie posłuszeństwa swoim założycielom - Krzyżakom w 1454 r. oraz nadanie przez króla Kazimierza Jagiellończyka tzw. przywilejów kazimierzowskich w 1457 r. określających podstawy prawne samorządnego ustroju Torunia różnicę go od ustroju miast polskich w całym czasie jego przynależności do Rzeczypospolitej (do 1793 r.). Z kolei dzisiejsza niska ranga Torunia to efekt decyzji Królestwa Prus z okresu rozbiorów, zwłaszcza z lat 1775 i późniejszych następstw włączenia Torunia do zaboru pruskiego w 1793 r... >>
|
|
 |
Wszystkie istotne daty chronologicznie w podziale na podstawowe okresy: Toruń krzyżacki (1231-1454), Wielkie miasto pruskie - Respublica Thorunensis (1454-1793), Toruń pruski (1793-1807 i 1815-1920), Toruń w Księstwie Warszawskim (1807-1815), Toruń polski (od 1920).
Najważniejsze daty w historii Torunia podajemy w kolorze czerwonym... >>
|
|
 |
Prusy Królewskie były podległe królom polskim, ale jednak posiadały znaczą odrębność i samodzielność wewnętrzną. W kraju tym dużą rolę w każdej dziedzinie życia odgrywały tzw. wielkie miasta pruskie (Toruń, Gdańsk, Elbląg), które w przeciwieństwie do miast polskich posiadały szerokie przywileje i uprawnienia prawno-ustrojowe. Miasta te, zwłaszcza Gdańsk i Toruń, zyskały poważną i niezależną pozycję polityczną w kraju, której następnie gorliwie broniły występując w obronie praw swoich, jak i praw całych Prus Królewskich... >>
|
|
 |
To rzeczywista historia sądowych sporów i wojen w XVIII w., zakończona "klęską" Torunia, które mocą absurdalnego wyroku zostało skazane na wieczystą banicję z granic Rzeczypospolitej...
Sytuacja ta obnaża stan głębokiej anarchii Rzeczypospolitej, będącej na bezpośredniej drodze do swojej zguby - rozbiorów; pokazuje aktualną wtedy sytuację bezprawia w państwie, stopień "wolności" szlacheckich i słabość władzy królewskiej... >> |
|
 |
Głośny na skalę międzynarodową tumult toruński (sprawa toruńska) to krwawe ekscesy na tle religijnym między mieszkańcami Torunia katolikami a protestantami, mające miejsce 16. i 17. VII 1724 r. i dalekosiężne ich skutki.
Tumult toruński słynny był przede wszystkim z faktu bycia jedynym przypadkiem niezwykle surowej ingerencji polskiej władzy państwowej w wewnętrzne sprawy religijne Torunia posiadającego szerokie uprawnienia samorządowe i przywilej wolności wyznania... >> |
|
 |
Z inicjatywy króla Władysława IV Wazy odbył się zjazd europejskich katolików i protestantów na obrady Colloquium Charitativum w Ratuszu Staromiejskim w celu przywrócenia zgody między wyznaniami: katolickim, kalwińskim i luterańskim. Wydarzenie to, choć nie przyniosło konkretnych rezultatów odbiło się szerokim echem w całej ówczesnej Europie, podzielonej religijnie i politycznie... >>
|
|
 |
Pierwsze dziesięciolecia XVIII w. to okres upadku miast w Rzeczypospolitej. Mimo tego Toruń, dzięki działalności wybitnych uczonych Gimnazjum Akademickiego, od pierwszych lat XVIII w. aż do I rozbioru w 1772 r. należał do najważniejszych ośrodków myśli wczesnooświeceniowej w Polsce. W przeciwieństwie do pozostałych miast Rzeczypospolitej, Toruń (jak i Gdańsk) w znacznie mniejszym stopniu został dotknięty ogólnym osłabieniem gospodarczym oraz obniżeniem poziomu kulturalnego mieszczaństwa. Również w przeciwieństwie do innych miast - nawet tych największych, jak Warszawa, Kraków, Lwów - jedynie wielkie miasta pruskie z Gdańskiem i Toruniem na czele, brały aktywny udział w życiu politycznym państwa... >>
|
|
 |
Bliskie sąsiedztwo obu miast (odległość niecałe 50 km) niemal od zawsze stanowiło przyczynę wzajemnej konkurencji i rywalizacji, zwłaszcza ze strony Bydgoszczy, która jako miasto zdedycowanie mniejsze i słabsze gospodarczo, w wiekach poprzednich dążyła do dorównania Toruniowi pod względem gospodarczym, ekonomicznym i przez to cywilizacyjnym. Czasy największej prosperity Bydgoszczy przypadały dopiero na okres rozbiorowy, kiedy to z „małej rolniczej mieściny wielkopolskiej” liczącej w przededniu I zaboru nieco ponad 1 tys. mieszkańców wyrosła Bydgoszcz, staraniem protekcyjnych działań władz pruskich, na duży ośrodek gospodarczy... >>
|
|
 |
Chociaż sam Napoleon Bonaparte przebywał w Toruniu w czerwcu 1812 r., to jednak okres napoleoński, bardzo wyraźnie zaznaczony w historii Torunia, rozpoczął się dla miasta już w końcu 1806 r., a trwał do Kongresu Wiedeńskiego w 1815 r. Epoka ta zapisała się w dziejach Torunia wyjątkowo źle, doprowadzając miasto do ruiny... >>
|
|
 |
Początki czasopiśmiennictwa toruńskiego miały miejsce w okresie złotego wieku - wielkiego rozwoju intelektualnego i kulturalnego Torunia, zwanego wtedy Królową Wisły. Działające wówczas prężnie słynne toruńskie Gimnazjum Akademickie, oddziałujące intensywnie na całe Prusy Królewskie i ściągające do Torunia młodzież i uczonych mężów z całej niemal środkowej Europy, było właśnie miejscem skupiającym i tworzącym środowisko naukowe... >>
|
|
 |
Toruń posiada długie i bogate tradycje pocztowe i wymiany korespondencji. Zanim w XVI w. ustanowiono publiczną polską pocztę królewską, Toruń sam tworzył własne przedsięwzięcia posłańcze i kancelaryjne. Wówczas poczty organizowane przez bogate miasta i kupców wyróżniały się od komunikacji służącej potrzebom państwowym. Kupcy Krakowa, Wrocławia, Gdańska, Poznania, Torunia i innych dużych miast porozumiewali się w XIV i XV w., z ważniejszymi ośrodkami handlu europejskiego za pomocą licznej korespondencji. Używano do tego celu posłańców pieszych, ale także okazjonalnie kupców udających się w sprawach handlowych w różne strony Europy. Tak przekazywane wiadomości dochodziły wolno i nieregularnie, dlatego wielu kupców oprócz korzystania z poczt miejskich miało własne poczty... >>
|
|
 |
15. stycznia 1935 roku uruchomiono w Toruniu Pomorską Rozgłośnię Polskiego Radia. Było to ósma z kolei radiostacja w Polsce i od chwili uruchomienia należała do większych w kraju. Miała być przeciwwagą dla silnej i aktywnej propagandowo niemieckiej radiostacji w Heilsbergu (Lidzbarku Warmińskim)... >>
|
|
 |
W 1595 r. z inicjatywy burmistrza Heinricha Strobanda przedstawiciele gimnazjów akademickich toruńskiego, gdańskiego i elbląskiego podjęli pierwsze projekty powołania uniwersytetu w Toruniu. Rozbudowując Gymnasium Academicum burmistrz Stroband i inni uczeni, chcieli uczynić z niego akademię protestancką - "szkołę generalną" - dla całej Rzeczpospolitej... >>
|
|
 |
Pierwsze oddziały złożone z zawodowych żołnierzy utworzono w Toruniu w czasie wojny trzynastoletniej (1454-1466). W okresie pokojowym były one rozwiązywane. Jednak z czasem oddział zawodowy stał się w Toruniu stałą strukturą organizacyjną. Posiadanie przez Toruń własnego wojska było dowodem dużej niezależności miasta i było jednym z przywilejów wydanych przez króla Kazimierza Jagiellończyka. Tym samym przywilejem obrona i uzbrojenie miasta leżały w gestii Rady Miejskiej.
Tymczasem już od początku istnienia Torunia do jego obrony w 1/3 zobowiązani byli mieszczanie. Do obrony Torunia najlepiej przygotowani byli członkowie patrycjatu, należący później do Bractwa św. Jerzego, założonego w 1311 r. >>
|
Ostatnia modyfikacja 09-09-2019 15:52
