Chełmża i okolice
W skrócie
► prawa miejskie: 1251 r.
► miasto w powiecie toruńskim, liczące około 15 tys. mieszkańców
► położone 23 km na północ od Torunia (droga krajowa nr 91 Toruń-Gdańsk), nad jeziorem Chełmżyńskim
► stare miasto z m.in. dawną katedrą biskupstwa chełmińskiego i innymi kościołami
► inne atrakcyjne miejsca niedaleko: Chełmno (25 km na północ), Papowo Biskupie (ruiny zamku krzyżackiego, później biskupów chełmińskich; ok. 8 km na płn.), Bielczyny (w tutejszej pustelni w latach 1253-1257 przebywała błogosławiona Juta, patronka Prus Królewskich; 3 km na płn.), Grodno (w 1998 roku archeolodzy odkryli gród równy rangą Biskupinowi, na razie nie zagospodarowany turystycznie; 7 km na wsch.), Lipienek (ruiny zamku krzyżackiego; 11 km na płn.), Grzywna (kościół gotycki, jeden z najstarszych na Ziemi Chełmińskiej; 4 km na płd.), Nawra (gotycko-barokowy kościół oraz klasycystyczny pałac Sczanieckich; 9 km na zach.), Grzybno (gotycki kościół oraz grobowiec S. Kujota; 15 km na zach.), Przeczno (gotycki kościół; 12 km na płd.-zach.), Lisewo (gotycki kościół, 16 km na płn.), Płużnica (gotycki kościół; 22 km na płn.-wsch), Dźwierzno (gotycki kościół; 12 km na wsch.), Kiełbasin (gotycki kościół; 11 km na wsch.), Zamek Bierzgłowski (zamek krzyżacki; 18 km na płd.-zach.), Unisław (gotycki kościół, ciekawe położenie na krawędzi Wysoczyzny Chełmińskiej, nad doliną Wisły; 20 km na zach.), Wybcz (pałac klasycystyczny, 12 km na zach.).
► miasto w powiecie toruńskim, liczące około 15 tys. mieszkańców
► położone 23 km na północ od Torunia (droga krajowa nr 91 Toruń-Gdańsk), nad jeziorem Chełmżyńskim
► stare miasto z m.in. dawną katedrą biskupstwa chełmińskiego i innymi kościołami
► inne atrakcyjne miejsca niedaleko: Chełmno (25 km na północ), Papowo Biskupie (ruiny zamku krzyżackiego, później biskupów chełmińskich; ok. 8 km na płn.), Bielczyny (w tutejszej pustelni w latach 1253-1257 przebywała błogosławiona Juta, patronka Prus Królewskich; 3 km na płn.), Grodno (w 1998 roku archeolodzy odkryli gród równy rangą Biskupinowi, na razie nie zagospodarowany turystycznie; 7 km na wsch.), Lipienek (ruiny zamku krzyżackiego; 11 km na płn.), Grzywna (kościół gotycki, jeden z najstarszych na Ziemi Chełmińskiej; 4 km na płd.), Nawra (gotycko-barokowy kościół oraz klasycystyczny pałac Sczanieckich; 9 km na zach.), Grzybno (gotycki kościół oraz grobowiec S. Kujota; 15 km na zach.), Przeczno (gotycki kościół; 12 km na płd.-zach.), Lisewo (gotycki kościół, 16 km na płn.), Płużnica (gotycki kościół; 22 km na płn.-wsch), Dźwierzno (gotycki kościół; 12 km na wsch.), Kiełbasin (gotycki kościół; 11 km na wsch.), Zamek Bierzgłowski (zamek krzyżacki; 18 km na płd.-zach.), Unisław (gotycki kościół, ciekawe położenie na krawędzi Wysoczyzny Chełmińskiej, nad doliną Wisły; 20 km na zach.), Wybcz (pałac klasycystyczny, 12 km na zach.).
► międzynarodowa atrakcyjność turystyczna: 
(zobacz znaczenie gwiazdek tutaj)
(zobacz znaczenie gwiazdek tutaj)
i
Katedra w Chełmży nad jeziorem Chełmżyńskim jest główną i zarazem wyjątkową atrakcją Chełmży
|
||
O Chełmży
Blisko Torunia (23 km) Chełmża położona jest przy ważnej trasie turystycznej w kierunku Chełmna, Borów Tucholskich oraz Trójmiasta. To podnosi jej atrakcyjność i dostępność komunikacyjną.
Miasto usytuowane na lekkim wzniesieniu nad jeziorem Chełmżyńskim zachowało średniowieczne regularne rozplanowanie o zarysie owalnym, z prostokątnym rynkiem pośrodku. Zespół katedralny - najważniejszy i najcenniejszy obiekt historyczny i zabytkowy Chełmży i jeden z najcenniejszych zabytków Pomorza - położony jest w południowo-wschodniej części miasta, nad jeziorem. W przeciwnym, południowo-zachodnim narożniku znajduje się gotycki kościół parafialny św. Mikołaja. Pierwotnie na miejscu dzisiejszego miasta znajdowało się wczesnośredniowieczne grodzisko zwane Łoza, które książę mazowiecki Konrad nadał biskupowi misyjnemu Chrystianowi w 1222 roku. Chełmża prawa miejskie otrzymała w 1251 (Culmsee) roku od Krzyżaków (zdobyta przez nich w 1233 roku) i tym samym należy do jednych z najstarszych miast pomorskich. W okresie 1251-1824 Chełmża była stolicą i własnością biskupstwa chełmińskiego, ustanowionego w 1243 r. (pierwszy biskup chełmiński, Heindenreich wybrał na siedzibę nowej diecezji chełmińskiej Chełmżę, a nie Chełmno, czym zapewne chciał odsunąc się od bezpośrednich wpływów krzyżackich, rezydujących w pobliskim Chełmnu Starogrodzie; jednak kolejnymi biskupami byli Krzyżacy).
Po wybudowaniu rezydencji w Lubawie (miasto na wschodnich krańcach Ziemi Chełmińskiej) biskupi przebywali tam od 1402 roku, jednak stolicą diecezji nadal pozostawała Chełmża. W 1277 roku mieszczanie skutecznie odparli oblegających miasto Prusów. Rok 1531 przynosi wielki pożar miasta, podczas którego spłonęły m.in. akta i przywileje miejskie. W XVII wieku nastąpił upadek miasta spowodowany wojnami i przemarszami wojsk polskich, rosyjskich i francuskich. W 1824 roku przeniesiono siedzibę diecezji chełmińskiej do Pelplina. W 1882 roku zbudowano największą wówczas w Europie cukrownię.
|
Herb Chełmży przedstawia wizerunek miejscowej katedry
Rynek
|
Zwiedzanie Chełmży z przewodnikiem
Zapraszamy na poznanie miejsc i historii Chełmży z licencjonowanym, profesjonalnym przewodnikiem. Szczegóły: tel. 56 621 02 32, email. Zamów tutaj.
► Więcej informacji, trasy zwiedzania, zamówienia: tutaj.
► Więcej informacji, trasy zwiedzania, zamówienia: tutaj.
i
Okolice Chełmży
Okolice Chełmży są atrakcyjnym terenem sportów wodnych, zwłaszcza na rozciągającym się na południowy-wschód od miasta jeziorem Chełmżyńskim (6 km długości, 374 ha powierzchni) z ośrodkami wypoczynkowymi.
W niedalekiej okolicy miasta znajdują się interesujące turystycznie miejscowości historyczne:
W niedalekiej okolicy miasta znajdują się interesujące turystycznie miejscowości historyczne:
► Papowo Biskupie (ruiny zamku krzyżackiego, później biskupów chełmińskich; ok. 8 km na płn.),
► Bielczyny (w tutejszej pustelni w latach 1253-1257 przebywała błogosławiona Juta, patronka Prus Królewskich; 3 km na płn.),
► Lipienek (ruiny zamku krzyżackiego; 11 km na płn.),
► Grzywna (kościół gotycki, jeden z najstarszych na Ziemi Chełmińskiej; 4 km na płd.),
► Nawra (gotycko-barokowy kościół oraz klasycystyczny pałac Sczanieckich; 9 km na zach.),
► Grzybno (gotycki kościół oraz grobowiec S. Kujota; 15 km na zach.),
► Przeczno (gotycki kościół; 12 km na płd.-zach.),
► Lisewo (gotycki kościół, 16 km na płn.),
► Płużnica (gotycki kościół; 22 km na płn.-wsch),
► Dźwierzno (gotycki kościół; 12 km na wsch.),
► Kiełbasin (gotycki kościół; 11 km na wsch.),
► Zamek Bierzgłowski (zamek krzyżacki; 18 km na płd.-zach.),
► Unisław (gotycki kościół, ciekawe położenie na krawędzi Wysoczyzny Chełmińskiej, nad doliną Wisły; 20 km na zach.),
► Wybcz (pałac klasycystyczny, 12 km na zach.).
Ostatnia modyfikacja 28-11-2016 00:38
