en
POLECAMYDotknij Gotyku w Toruniu
POLECAMYZrób samodzielnie pierniki
POLECAMYZWIEDŹ TORUŃ Z KUFLEM PIWA!
POLECAMYPOZNAJ WIELKĄ TWIERDZĘ TORUŃ

Lipienek

Pozostałości zamku krzyżackiego
 
Dawny dwór
 
Niewielka miejscowość położona ok. 11 km na północ od Chełmży (ok. 35 km od Torunia), o długiej tradycji historycznej, w której znajdują się ruiny zamku krzyżackiego. Z zamku zachowane resztki murów kamienno-ceglanych oraz częściowo piwnice. Obiekt zaniedbany, zarośnięty wysoką zielenią.

Gród w Lipienku istniał już w XI w. na półwyspie jeziora (ob. jez. Zamkowe); po objęciu Ziemi Chełmińskiej przez Krzyżaków zbudowali oni na tym miejscu swoją siedzibę, jednak została ona zburzona przez Jaćwingów pod wodzą Skumanda w czasie powstania plemion pruskich przeciw Krzyżakom w 1263 r.
 
Zamek krzyżacki wzmiankowano w 1277 r. i 1291 r., początkowo zapewne o umocnieniach drewniano-ziemnych. W 1. ćw. XIV wzniesiony w cegle, budowa ukończona przez 1330 r. W 1374 r. jest wzmianka o trzech działach znajdujących się na tutejszym zamku; jest to pierwsza informacja o artylerii na obecnych ziemiach Polski. W latach 1325-1453 zamek był siedzibą wójta krzyżackiego, podległego bezpośrednio wielkiemu mistrzowi w Malborku. W 1410 r. zajęty częściowo przez Polaków. W 1411 r. do zamku został zaproszony przez ówczesnego wójta Heinricha Holda przywódca Towarzystwa Jaszczurczego Mikołaj z Ryńska. Podczas uczty został podstępnie uwięziony i dostarczony do zamku w Grudziądzu, gdzie po kilku dniach bez sądu został ścięty na rynku. W za­mian za ułatwienie schwytania Mikołaja wójt Heinrich Hold szybko awansował zostając w tym samym roku komturem w Radzyniu Chełmińskim, a później w latach 1413-14 komturem w Toruniu.

Zamek składał się z dwóch części: przedzamcza - znajdowały się tu budynki gospodarcze dużych rozmiarów stodoły, obory, kuźnie, browar i gorzelnia to wszystko otoczone było murem oporowym. Drugą częścią był zamek otoczony murem. Budynek zamkowy zbudowany był z kamieni i cegieł, jego długość wynosiła 39 metrów, szerokość 33 metry, a wysokość 12 metrów. W północno - wschodnim narożniku była ośmioboczna baszta o wysokości 23 metrów, w środku znajdował się dziedziniec, otoczony od południa i zachodu murowanymi, dwukondygnacyjnymi krużgankami.

W 1454 r. zamek opanowany przez oddziały Związku Pruskiego. W czasie wojny 13-letniej częściowo zniszczony. Od II pokoju toruńskiego w 1466 r. własność królewska, jako siedziba starostów niegrodowych (którymi m.in. w latach 1530-1649 byli Kostkowie). Zamek odbudowany przez Kostków przed 1565 r. jeszcze w 1765 r. był zamieszkany, ale mury były już częściowo zburzone. Po I rozbiorze Polski w 1772 r. rozbierany na materiał budowlany do końca XIX w., bezprawna rozbiórka murów w 1966 r.

W niedalekiej odległości od pozostałości zamku znajduje się skromny dwór klasycystyczny, wzniesiony w poł. XIX w. na piwnicach być może z XVIII w., częściowo przebudowany na przełomie XIX i XX w.
 
Oprac. Arkadiusz Skonieczny
drukuj  poleć artykuł
Ostatnia modyfikacja 02-09-2015 22:40
Booking.com

Twoja wycieczka

W Twojej wycieczce znajdują się miejsca:

    Sonda

    Które miejsca w okolicy planujesz odwiedzić będąc w Toruniu (max 3):