en
POLECAMYDotknij Gotyku w Toruniu
POLECAMYZrób samodzielnie pierniki
POLECAMYZWIEDŹ TORUŃ Z KUFLEM PIWA!
POLECAMYPOZNAJ TWIERDZĘ TORUŃ

Kaszczorek i Złotoria

Kaszczorek to dzielnica Torunia położona w dolinie (pod krawędzią wysokich teras), u ujścia Drwęcy do Wisły, w południowo-wschodniej części miasta. Po drugiej stronie Drwęcy - wieś Złotoria leży już w innym regionie historyczno-geograficznym: na Ziemi Dobrzyńskiej.
Kaszczorek charakteryzuje zabudowa jednorodzinna. Znajduje się tu drugi w Toruniu Park Etnograficzny - oddział Muzeum Etnograficznego. Ponadto gospodarstwo agroturystyczne wraz z ośrodkiem jazdy konnej, a także zabytkowy, gotycki Kościół Podwyższenia Krzyża Pańskiego.
W Kaszczorku odkryto cmentarzysko pochodzące z okresu lateńskiego (ok. 400 lat p.n.e. do 0 r.). Poza tym natrafiono tu na ślady osadnictwa wczesnośredniowiecznego.

 
Jak się tu dostać?
Z centrum miasta (plac Św. Katarzyny) odległość do Kaszczorka wynosi ok. 7 km w kierunku wschodnim. Złotoria znajduje się dalej: 9,5 km od placu Teatralnego.
Autobus linii nr 113 kursuje z placu Św. Katarzyny do Złotorii przez Kaszczorek (podróż trwa 27 min.), dodatkowo do Kaszczorka jeździ też autobus linii nr 122 z Grębocina.

i

Historia Kaszczorka

Kaszczorek wykształcił się z północnej części Złotorii, leżącej po obu brzegach Drwęcy, tzn. na Ziemi Dobrzyńskiej (brzeg południowy) i na Ziemi Chełmińskiej (brzeg północny). W związku z tym, że Złotoria od "najdawniejszych czasów należała do diecezji włocławskiej" (kujawskiej; dokument z 1242 r.) to północna jej część (późniejszy Kaszczorek) nie została wraz z całą Ziemią Chełmińską przekazana Krzyżakom, ale pozostała jako własność biskupów kujawskich aż do rozbiorów (1772 r.) - mimo to administracyjnie Kaszczorek należał do diecezji chełmińskiej. Również pomimo własności biskupów włocławskich sołtysami w Kaszczorku byli mieszczanie toruńscy. Jeden z nich, Christoph von Gierken przekazał w 1509 r. sołectwo miastu Toruniowi.
Po 1293 roku biskup włocławski Wisław osadził tu został zakon Begardów (Biczowników), którzy zbudowali tu kościół i klasztor. Najprawdopodobniej od tego klasztoru wywodzi się nazwa Kaszczorek (nazwa Clostirchin w dokumencie z 1389 r.). Begardów rozwiązano w 1320 roku i przeniesiono do Dobrzejewic. W 1321 roku parafia i klasztor zostały przekazane Dominikanom toruńskim, którzy zarządzali nią do 1819 roku, odkąd jest to kościół parafialny. W XVIII wieku istniały w Kaszczorku dwa folwarki, z których jeden należał do biskupa włocławskiego, drugi do Dominikanów. W granice Torunia Kaszczorek został włączony w 1976 roku.
Już od pocz. XV w. na słonecznych południowych stokach w Kaszczorku uprawiano winorośl. Winnice tutejsze, jak i inne wokół Torunia należały głównie do patrycjatu toruńskiego. Na pocz. XV w. właścicielem winnicy w Kaszczorku był m.in. Lucas Watzenrode, wuj Mikołaja Kopernika, a od 1464 r. Mikołaj Kopernik ojciec (o uprawie winorośli i winach toruńskich tutaj).

Jak przystało na leciwe osiedle, tak i Kaszczorek posiada swoje legendy. 
Wg jednej z nich nazwa pochodzi od zamieszkującego tu, u ujścia Drwęcy od niepamiętnych czasów, wodnika Kaszczorka. Pewnej gorącej nocy, gdy Księżyc zapragnął napić się wody z Drwęcy, ten go schwytał i uwięził na dnie rzeki. W Toruniu zapanowały ciemności, a sytuację postanowił ratować syn ratuszowego trębacza - Klimek, któremu cudowną różdżkę podarowała królowa otchłani podwodnych Wisły - Wiślina, martwiąc się o los Księżyca. Klimek różdżką otworzył wody Drwęcy, uwolnił spętany Księżyc, zabrał przy okazji Kaszczorkowi część skarbu, z którego następnie wykuł dwie złote korony - jedną podarował Wiślinie, a drugą umieścił na iglicy wieży ratuszowej. I byłaby ona tam do dziś, gdyby nie pożar wieży w 1703 roku.
i

Trasa turystyczna

Gotycki kościół w Kaszczorku.
Kliknij aby powiększyć.
 
 
Tratwa flisacka w Parku Etnograficznym
 
 
Ruiny zamku gotyckiego w Złotorii.
Kliknij aby powiększyć.
 
 
Próba rekonstrukcji zamku w Złotorii.
Kliknij aby powiększyć.
 
 
Plan sytuacyjny zamku w Złotorii.
Kliknij aby powiększyć.
 
 
Kościół neogotycki w Złotorii.
Kliknij aby powiększyć.
Trasę rozpoczynamy na ul. Wieżowej - bocznej od ul. Turystycznej, która jest główną ulicą Kaszczorka, prowadząca dalej mostem przez Drwęcę do Złotorii.
 
Kościół Podwyższenia Krzyża Pańskiego (ul. Wieżowa) położony jest w otoczeniu zieleni, pod skarpą. Wzmiankowany po raz pierwszy w 1321 roku (choć istniał wcześniej na miejscu starszego). Gotycki, wzniesiony na pocz. XIV lub w końcu XIII w., po spustoszeniu w czasie reformacji został odnowiony po 1587 roku, powiększony o wieżę w 1698 roku. Po spaleniu w 1966 roku odbudowany w 1972 roku.
 
Wg starej legendy kościół wzniesiono w pobliżu źródełka, przy którym objawił się Chrystus na Krzyżu (stąd wezwanie kościoła). Żródło to było czczone jeszcze w XIX w. Wierzono, że przechodzi ono przez wnętrze Ziemi na drugą stronę świata, a jego woda potrafi w żelazo zmienić wszystko, co zostanie w niej zanurzone.

Ceglany (z użyciem kamieni), halowy, orientowany, o trójbocznie zamkniętej części prezbiterialnej i kwadratowej, drewniano-szkieletowej wieży od zachodu. Wnętrze kryte stropem płaskim. Wyposażenie renesansowe i barokowe wieku uległo spaleniu (m.in. 3 ołtarze, w tym główny, ambona oraz drewniana chrzcielnica), zachowała się jedynie gotycka figura św. Wojciecha z końca XIV wieku, granitowa kropielnica (ob. chrzcielnica) z XV-XVI w., barokowe figury św. Augustyna, św. Hieronima z XVIII w. i in.
Msze św. w niedziele odbywaja się o godz. 8.15, 10.15, 11.30.
 
Idąc dalej ul. Turystyczną mijamy po lewej cmentarz parafialny, a po około 2 km dochodzimy do granicy miasta, przebiegającej na Drwęcy. Jednak tuż przed mostem, z prawej strony znajduje się: skansen - Park Etnograficzny - oddział Muzeum Etnograficznego, przed którym stoi kapliczka drewniana. Skansen prezentuje typowe, jak i osobliwe przykłady budownictwa i obiektów związanych z pracą rybaków, flisaków i szkutników, został rozbudowany wokół oryginalnie istniejącego gospodarstwa rybacko-rolniczego. Oprócz chat, stodół i obór, znajdują się tu m.in. piec chlebowy, suszarnia do owoców, barki rybackie, wiata rybacka, tratwy flisackie oraz prom. Więcej o skansenie i możliwości zwiedzania tutaj.
 
Przez most na Drwęcy (która od 1961 roku stanowi rezerwat wodny z tarliskami łososia, cetr, pstrąga, troci wędrownej) przekraczamy ważną granicę. Oprócz granicy miasta, Drwęca stanowi też granicę między Ziemią Chełmińską, a znajdującą się na południu Ziemią Dobrzyńską, na której leży wieś Złotoria.
 

Złotoria 

Wieś była wzmiankowana po raz pierwszy w 1242 roku jako "odwieczna własność biskupów kujawskich"; lokowana w 1262 roku. W 1363 roku Dobiesław, zw. Miodek, z Miodus na Mazowszu, kupił wójtostwo Złotoria za 80 grzywien złotych praskich. Posiadał on w Złotorii 80 łanów ziemi, prawo warzenia i szynkowania piwa dla całych dóbr książęcych, prawo pobierania cła na Drwęcy od spławianego drewna, a także polowania w lasach książęcych.
W 1363 roku, za króla Kazimierza Wielkiego, wzniesiono tu gotycki zamek (przy ujściu Drwęcy do Wisły), w celu ochrony granicy z, należącą już do państwa krzyżackiego, Ziemią Chełmińską.
Do ruin zamku dojście drogą polną w prawo idąc od Kaszczorka, wzdłuż Drwęcy.
W latach 1374-1376 o zamek toczyły się walki spadkowe pomiędzy księciem gniewkowskim Władysławem Białym a księciem szczecińskim Kazimierzem, który wskutek odniesionych ran zmarł w 1377 roku w Bydgoszczy. W 1391 roku książę Władysław Opolski oddaje Ziemię Dobrzyńską w zastaw Krzyżakom, a w 1405 roku król Władysław Jagiełło zamek wykupuje. To na tę właśnie warownię zwróciły się pierwsze krzyżackie uderzenia rozpoczynające tzw. wielką wojnę (1409-1411; zakończoną bitwą pod Grunwaldem i pierwszym pokojem toruńskim). W dniach 29. sierpień - 2. wrzesień 1409 roku trwało zdobywanie zamku przez Krzyżaków, nieskutecznie bronionego przez skromną załogę. Po zwycięstwie grunwaldzkim w 1410 roku, mocno zniszczony zamek wrócił pod polskie władanie, jednak mimo zamiarów nie został odbudowany. Przez następne wieki ruiny stawały się coraz skromniejsze - poprzez rozbiórkę i rabunek cegły, jak i powodzie (część cegły została przeznaczona na budowę wieży Katedry św.św. Janów w Toruniu). W 1877 roku ruiny zwiedzał Jan Matejko podczas pobytu w Toruniu.
Zamek został wzniesiony na planie prostokąta i składał się z piętrowego budynku mieszkalnego, budynków gospodarczych i kilkukondygnacyjnej wieży. Całość była otoczona oszkarpowanym murem obronnym, tworzącym dziedziniec w wymiarach 35 x 50 m.
Obecnie zachowana część zamku (część wieży i murów przedzamcza, zasypane piwnice) jest w ruinie, stale podmywana przez wody Wisły (przepływającej tuż pod murami).
  
W Złotorii znajduje się ponadto inny zabytek: Kościół św. Wojciecha w stylu neogotyckim z 1904 roku, zbudowany na miejscu starszego, drewnianego rozebranego w 1807 roku przez wojska napoleońskie podczas oblężenia Torunia (>>>). W ołtarzu głównym znajdują elementy pochodzące z rozebranego toruńskiego Kościoła św. Mikołaja.
 

© Arkadiusz Skonieczny / www.turystyka.torun.pl
 

drukuj  poleć artykuł
Komentarze użytkowników (1)
antony, 2024-11-04 11:56:11
With a lively EDM music system, special visual effects, and a sharp, colorful graphic design aesthetic, geometry dash meltdown evokes drama and excitement. There are three unique levels in the game, and each one has a unique challenge design and soundtrack. In order to maintain accuracy, players must feel each rhythm as they jump, dodge, and fly over obstacles in each song. Players must learn to read the timing and have good hand-eye coordination to navigate the varied and unexpected obstacles.
https://geometry-dashmeltdown.co
Dodaj swój komentarz:


:) :| :( :D :o ;) :/ :P :lol: :mad: :rolleyes: :cool:
pozostało znaków:   napisałeś znaków:
Ostatnia modyfikacja 27-08-2024 14:00
Booking.com

Twoja wycieczka

W Twojej wycieczce znajdują się miejsca:

    Sonda

    Które miejsca w okolicy planujesz odwiedzić będąc w Toruniu (max 3):