Toruń TOP

Największe atrakcje turystyczne Torunia i okolicy

Jesteś w: Strona główna » O Toruniu » Krzyżacy » Towarzystwo Jaszczurcze » Mikołaj z Ryńska (Nicolas von Renis)

Mikołaj z Ryńska (Nicolas von Renis)

Mikołaj z Ryńska (ur. ok. 1360 w Ryńsku, zm. maj 1411 w Grudziądzu) był rycerzem, chorążym Ziemi Chełmińskiej w państwie krzyżackim, jednym z założycieli i przywódców formacji rycerskiej, Towarzystwa Jaszczurczego w 1397 r.

Jako lojalny poddany państwa krzyżackiego uczestniczył w krzyżackich wyprawach na Żmudź w 1402 r., Gotlandię w 1404 r., a w sierpniu 1409 r., w pierwszej fazie tzw. wielkiej wojny polsko-krzyżackiej (1409-1411) - na Ziemię Dobrzyńską. Brał także udział w spotkaniach wielkich mistrzów krzyżackich z polskim królem Władysławem Jagiełłą: Konrada von Jungingena w 1402 r. w Toruniu i Ulricha von Jungingena w 1408 r. w Kownie.

Dopiero w trakcie bitwy pod Grunwaldem w 1410 r. (będącej częścią ww. tzw. wielkiej wojny 1409-1411) Mikołaj, jak pisze Jan Długosz postąpił "niezbyt wiernie", gdy jako chorąży Ziemi Chełmińskiej opuścił chorągiew, dając tym sygnał rycerstwu chełmińskiemu do kapitulacji - trzeźwo oceniając bezsensownośc dalszej walki. Wg opisu kronikarza krzyżackiego Johana Posilge, miało to miejsce już po zabiciu wielkiego mistrza krzyżackiego i zdobyciu przez Polaków chorągwi wielkiego mistrza i Zakonu krzyżackiego.

Mikołaj oskarżony przez Krzyżaków o zdradę zbiegł do Polski (na Ziemię Dobrzyńską, do posiadłości biskupa kujawskiego w Ciechocinie), a w odwecie Krzyżacy spustoszyli jego rodowe dobra. Zakonnicy planowali nawet akcję porwania Mikołaja z zamku w Ciechocinie.

Powrócił jednak po niedługim czasie, bo pod koniec listopada 1410 r., chcąc oczyścić się z zarzutu zdrady, otrzymując gwarancje bezpieczeństwa ze strony komtura toruńskiego Eberharda von Wallenfels. Otrzymał też poparcie wójta krzyżackiego Heinricha Holta z Lipienka, który pod koniec stycznia 1411 r. pisał do wielkiego mistrza, że jest przekonany o niewinności chełmińskiego rycerza i że jest on nadal bardzo pożyteczny dla Zakonu i przydatny we wszystkich jego sprawach. Mikołaj przesłał także do Malborka informacje o planach Jagiełły i ruchach wojsk polskich, chociaż były one fałszywe (nie jest pewne czy zrobił to z premedytacją czy został wprowadzony w błąd przez stronę polską).

Jednak w połowie maja 1411 r. wielki mistrz Heinrich von Plauen nakazał pojmać Mikołaja z Ryńska, którego aresztowano na zamku w Lipienku w czasie uczty, na którą podstępnie zaprosił go Heinrich Holt. Było to jawnym złamaniem 16. punktu I pokoju toruńskiego z lutego 1411 r., gwarantującego prawo powrotu i amnestię dla zbiegów zarówno krzyżackich, jak i polskich.

Mikołaja przewieziono na zamek w Grudziądzu. Po czterech dniach bez sądu i udzielenia ostatnich sakramentów został ścięty na rynku w Grudziądzu.

Sytuacja taka wzbudziała protesty ze strony polskiej.