Kamienica ul. Żeglarska 5
 |
ul. Żeglarska 5
 |
 
Zdobiona górna część szczytu
Gotyckie malowidło ścienne z końca XIV w. ze sceną św. Jerzego zabijającego smoka. Scena ta jest jedyną tutaj odbiegającą tematycznie od przedstawień maryjnych, a wiąże się z faktem użytkowania tej kamienicy wspólnie z Bractwem św. Jerzego, od 1385 r. powiązanym z tutejszym Bractwem Kupieckim
Gotyckie malowidło ścienne z końca XIV w. ze sceną Pokłonu Trzech Króli
Gotyckie malowidło ścienne z końca XIV w. ze scenami Zwiastowania i Nawiedzenia św. Elżbiety. Na szczególną uwagę zasługują medaliony na łonach Marii i Elżbiety z przedstawieniami nienarodzonych jeszcze postaci Chrystusa i św. Jana Chrzciciela. Jest to wyjątkowe ujęcie, jedyne w Toruniu i jedno z pierwszych tego typu przedstawień w środkowej Europie.
Gotyckie malowidło ścienne z końca XIV w. ze sceną Koronacji Marii - najważniejszą z całego cyklu malowideł. Maria, która była jednocześnie patronką państwa i zakonu krzyżackiego poprzez akt koronacji została wywyższona, a przyjęcie przez Bractwo Kupieckie tejże patronki stawiało go w nobilitowanej sytuacji
 
Barokowe intarsjowane i inkrustowane drzwi do szafek ściennych (1771 r., 1768 r.), wyposażenie kamienicy przed jej przebudową w XIX w. (o intarsji toruńskiej tutaj)
|
Kamienica gotycka z XIII/XIV wieku, o fasadzie z glazurowanych kolorowych cegieł. Obecny wygląd fasady pochodzi z XIX w. i pozbawiony jest pełnej, bogatej ornamentyki gotyckiej.
W XIII, XIV i XV wieku była tu siedziba Bractwa Kupieckiego Najświętszej Marii Panny (patrz niżej). Przed 1601 r. mieścił się w niej miejski odwach przeniesiony w tymże roku do nowego gmachu na rogu ul. Żeglarskiej i Szerokiej. Następnie kamienica przeszła w ręce rodu Czimmerman.
Wewnątrz znajdują się cenne, wysokiej klasy artystycznej maryjne gotyckie malowidła ścienne z około 1390-1400 roku, należące do szczytowych osiągnięć ściennego malarstwa gotyckiego na ob. ziemiach polskich.
Kamienica przebudowana w XVII i później destrukcyjnie w XIX wieku, kiedy to całkowicie przekształcono i zatarto historyczny układ wnętrza, likwidując m.in. wysoką sień i przekształcając kamienicę na czynszową wielomieszkaniową. Z tego czasu pochodzi też szczyt neorenesansowy.
W średniowieczu budynek był szczytowy, dwutraktowy, bez przejazdu. Wyróżniał go szczyt schodkowy, flankowany wieżyczkami (na ścianie południowej na wysokości obecnego gzymsu znajdują się przemurowania i relikty kamiennego wspornika - pozostałości naożnej wieżyczki). Być może elewację członowały ostrołuczne wnęki i zachowane lico fasady glazurowanymi kolorowymi cegłami.
Niestety wnętrza nie są udostępnione do zwiedzania.
Gotyckie malowidła maryjne w kamienicy są przykładem wystroju wnętrza toruńskich bogatych kamienic mieszczańskich w średniowieczu. Zdobnictwo to z jednej strony wynikało z możliwości finansowych bogatego patrycjatu toruńskiego, a z drugiej z jego aspiracji do nadawania prywatnym wnętrzom dekoracji charakterystycznej dla wnętrz sakralnych oraz wnętrz dworskich zdobionych tapiseriami.
Jednak w tym przypadku ta fundacja artystyczna miała jeszcze jeden aspekt - była wyrazem elitarności Bractwa Kupieckiego i jego członków, wyrazem jego tożsamości i podniesienia prestiżu wobec niższych warstw mieszczaństwa oraz aspiracji do kultury dworskiej i rycerskiej.
W strefowym układzie umieszczono tu malowane kotary i pas ornamentu, a powyżej cykl scen odnoszących się do patronki bractwa: Zwiastowanie, Nawiedzenie, Pokłon Trzech Króli; wyobrażono też scenę Triumfu Marii tronującej wraz z Chrystusem w Niebiańskiej Jerozolimie, ukazanej tu w formie architektonicznej rozbudowanej baldachimowej struktury, a ponadto scenę walki św. Jerzego ze smokiem.
Styl malowideł - dziś najlepiej widoczny w scenie Pokłonu Trzech Króli - wskazuje na bliskie związki z malarstwem czeskim, zwłaszcza z twórczością Mistrza Teodoryka z 2. poł. XIV w.
Jednocześnie zawarte w tych malowidłach motywy ikonograficzne oraz wątki mistyczne ukazują wpływ i inspiracje z ducha religijności zakonu franciszkanów toruńskich na program treściowy polichromii i nawiązują do monumentalnych, wysokiej klasy artystycznej malowideł z podobnego okresu w toruńskim kościele Mariackim.
Tematyka malowideł wprost nawiązuje do wezwania bractwa kupieckiego, natomiast malowidło św. Jerzego jest związane z kolejnym bractwem - św. Jerzego, związanym z Bractwem Kupieckim od 1385 r.
Poniżej scen figuralnych znajdują się malowidła w formie ornamentu - motywy kwiatu granatu, niżej kotary.
Malowidła te znajdują się w pomieszczeniu traktu tylnego na I piętrze, które w kamienicach toruńskich miało zwykle reprezentacyjny charakter. W tym przypadku służyło za miejsce zebrań członków bractwa oraz podejmowania gości.
O innych malowidłach w kamienicach toruńskich tutaj.
Bractwo Kupieckie Najświętszej Marii Panny powstało najprawdopodobniej przed 1300 rokiem. Skupiało wielkich kupców, głównie sukiennych przybywających do Torunia już w końcu XIII wieku, czyli elitę ówczesnego patrycjatu. Było więc zamożnym, liczącym się i wpływowym w Toruniu bractwem. Niektórzy badacze wiążą je z początkami Dworu Artusa, jako że bractwo to kultywowało zachodnioeuropejskie tradycje turniejów arturiańskich i ideałów rycerskich.
Więcej: Tradycja arturiańska w Toruniu.
Oprac. Arkadiusz Skonieczny
Data publikacji: 19-11-2012
 |
Randy,
2021-12-06 13:55:49
Good work! .
Jessie,
2021-12-06 13:56:39
Nice! https://www.google.com
porterluiss,
2022-05-07 19:33:08
“Can I find a free paper writer?” Our platform https://topessaybrands.com/review/zipjob/ cannot write papers for free, but you can find an affordable expert here. You can pick an assignment writer and request them to write a short draft of your task for free. After going through it and getting an idea of what they can do, you can tell them to write your paper to the end.
Dodaj swój komentarz:
Ostatnia modyfikacja 28-01-2019 13:51
