Toruń TOP

Największe atrakcje turystyczne Torunia i okolicy

Jesteś w: Strona główna » O Toruniu » Toruń nieistniejący » Kolumna maryjna

Kolumna maryjna

• nie istnieje
• istniała w okresie 1725-1817
• zburzona przez władze pruskie

Był to jedyny toruński pomnik uliczny okresu przedrozbiorowego. Zlokalizowany mniej więcej na skrzyżowaniu ulic Żeglarskiej i Św. Jana, a więc przed plebanią Kościoła Świętojańskiego.

Była to figura Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej, umieszczona na kolumnie. Pomnik powstał z inicjatywy katolików toruńskich w latach 1725-30 dla upamiętnienia tumultu toruńskiego w 1724 roku. W ich mniemaniu miał symbolizować zwycięstwo katolicyzmu w zdominowanym przez protestantów Toruniu, jednak faktycznie katolicy nie uzyskali przewagi w Toruniu. W związku z tym kolumna była źle widziana przez protestancki patrycjat toruński, tym bardziej, że ten typ ikonograficzny miał głęboki wyraz ideowy, gdyż protestantyzm odrzuca dogmat o niepokalanym poczęciu, natomiast w religii katolickiej jest to jedna z najważniejszych zasad wiary, oparta na Apokalipsie św. Jana.

Kolumna wzorowana była na wzniesionym w początku XVII wieku w Rzymie pomniku Niepokalanego Poczęcia Matki Boskiej (Immaculata) - pierwszym tego typu pomniku-kolumnie.
Kolumna o wys. 4,5 m wykonana była z krakowskiego piaskowca, a cokół z „... innych rodzajów kamienia wyłożonych miedzianą powłoką ...”. Na cokole znajdował się napis wykonany złotymi literami mówiący o ukaraniu bezbożności (w domyśle luteranów) i o obronie honoru Najświętszej Marii Panny:

Bogu Najwyższemu i Najlepszemu
Bezbożność zagnała aż tu Syzyfa
Zniszczyła wystawiony ongiś marmurowy
Posąg Maryi burząc wszystkie kamienie
[Pobożność] przydała z gwiazd na
niebie chwałę wizerunkowi Matki Boga Maryi.
Będzie stał na tym marmurze wzniesio-
ny za króla Augusta II. Obyś prze-
chodniu okazywał cześć temu kamieniowi.
Roku Pańskiego 1725

Pomnik został uszkodzony w czasie działań wojennych kampanii napoleońskiej w 1806 roku i ostatecznie zburzony przez władze pruskie w 1817 roku w czasie zaboru, gdy po kasacie zakonu jezuitów, opuszczone przez nich pobliskie budynki kolegium zostały zaadaptowane na koszary artylerii.