Gospody w dawnym Toruniu
Gospody, szynki zaczęły powstawać niemal wraz z miastem. Nie jest znana liczba takich miejsc w XIII/XIV wieku, ale musiało być ich wiele, choćby ze względu na kupiecki i tranzytowy charakter Torunia. Już w tych czasach gospody służyły również jako hotele, zajazdy. Dopiero spis rzemieślników z XIV/XV wieku mówi o istnieniu w Starym Mieście Toruniu ok. 55 piwowarów, co można wiązać z liczbą gospód. Natomiast osobny cech piwowarski istniał w Nowym Mieście Toruniu. Tu w poł. XV w. działało 37 piwowarów.
Pierwsza pisana informacja dotycząca bezpośrednio liczby gospód pochodzi z 1576 roku. Wtedy było ich 102, w tym 36 polskich (łącznie z gospodami na przedmieściach). W 100 lat później notowano już 160, a w 1912 roku 169 podobnych lokali.
W dawnym mieście znaczenie gospód było wielkie. Oferowały one gościnę, rozrywkę, pomoc w interesach, towarzystwo, tu spotykali się liczni przyjezdni, tu najłatwiej było zawrzeć korzystną transakcję, tu w końcu był towar pierwszej potrzeby - piwo, które od początku średniowiecza było podsatwowym artykułem spożywczym. Na nie wydawano ponad połowę wydatków przeznaczonych na spożycie.
Pierwsze znane regulacje dotyczące piwa w Toruniu datują się na rok 1300. Zgodnie z nimi piwa nie wolno było sprzedawać w budach, piwnicach, parcelach bez domu. Podawano je tylko do wieczornego dzwonu, tj. do godziny 22, potem tylko na wynos. Szynkarzowi, który by po tej godzinie sprzedawał wino i sam biesiadował z gośćmi, groziła kara więzienia. Regulacji podlegały też kwestie dotyczące ceny i jakości piwa.
Gospody lokalizowano głównie przy ulicach dochodzących do bram, a miejscem składowania piwa i wina były piwnice Ratusza Staromiejskiego, gdzie też handlowano piwem i winem importowanym, czym zajmowała się Rada miejska. Maksymalna liczba szynków winnych działających w podziemiach Ratusza wynosiła 11; istniały tu też 3 piwnice piwne, w których sprzedawano piwo obce (gdańskie, świdnickie, elbląskie). Bardziej uznawane od toruńskiego piwa było wino produkowane w Toruniu (znane toruńskie winnice), które też sprzedawano na eksport.
Obok gospód, szynków prywatnych działały też piwnice miejskie oraz gospody cechowe i bractw czeladniczych. Były one ośrodkami życia towarzyskiego, społecznego korporacji mistrzowskich. Gospody cechowe oznakowane były wywieszkami z godłem cechu lub jego charakterystycznym wyrobem. Tu odbywały się zebrania i uroczystości korporacji z okazji wizyt królów polskich, święta patrona cechu, wyboru starszych, przyjmowania mistrzów, narodzin dzieci, chrztów, wesel, pogrzebów. W trakcie biesiad używano wielkich pucharów krążących wśród biesiadników podczas spełniania toastów; kufli, kubków, dzbanów i innych naczyń.
Swoje gospody miały też: Bractwo Kupieckie, Bractwo św. Jerzego, Kurkowe Bractwo Strzeleckie i inne. Były to miejsca elitarne, do których wstęp mieli tylko członkowie korporacji; podobny charakter miały: Staromiejska Gospoda Mieszczańska i Przedmiejska Gospoda Mieszczańska. W wiekach późniejszych własne gospody miały też klasztory.
Znaną gospodą była i jest do dziś Gospoda Pod Modrym Fartuchem z 1489 roku. Również w XV wieku powstała np. gospoda murarska (obecnie mieści Galerię i Ośrodek Plastycznej Twórczości Dziecka). Do innych znanych należały m.in.: Pod Białym Orłem (późniejszy Hôtel de Varsovie), obecnie Zajazd Pod Trzema Koronami, a także Pod Złotym Koziorożcem, Pod Srebrnym Księżycem, Pod Włoskim Kogutem, Pod Dzikim Mężem, na Nowym Mieście Pod Trzema Murzynami. W XIX w. była też gospoda flisacza w Kamienicy Pod Turkiem.
W dawnym mieście znaczenie gospód było wielkie. Oferowały one gościnę, rozrywkę, pomoc w interesach, towarzystwo, tu spotykali się liczni przyjezdni, tu najłatwiej było zawrzeć korzystną transakcję, tu w końcu był towar pierwszej potrzeby - piwo, które od początku średniowiecza było podsatwowym artykułem spożywczym. Na nie wydawano ponad połowę wydatków przeznaczonych na spożycie.
Pierwsze znane regulacje dotyczące piwa w Toruniu datują się na rok 1300. Zgodnie z nimi piwa nie wolno było sprzedawać w budach, piwnicach, parcelach bez domu. Podawano je tylko do wieczornego dzwonu, tj. do godziny 22, potem tylko na wynos. Szynkarzowi, który by po tej godzinie sprzedawał wino i sam biesiadował z gośćmi, groziła kara więzienia. Regulacji podlegały też kwestie dotyczące ceny i jakości piwa.
Gospody lokalizowano głównie przy ulicach dochodzących do bram, a miejscem składowania piwa i wina były piwnice Ratusza Staromiejskiego, gdzie też handlowano piwem i winem importowanym, czym zajmowała się Rada miejska. Maksymalna liczba szynków winnych działających w podziemiach Ratusza wynosiła 11; istniały tu też 3 piwnice piwne, w których sprzedawano piwo obce (gdańskie, świdnickie, elbląskie). Bardziej uznawane od toruńskiego piwa było wino produkowane w Toruniu (znane toruńskie winnice), które też sprzedawano na eksport.Obok gospód, szynków prywatnych działały też piwnice miejskie oraz gospody cechowe i bractw czeladniczych. Były one ośrodkami życia towarzyskiego, społecznego korporacji mistrzowskich. Gospody cechowe oznakowane były wywieszkami z godłem cechu lub jego charakterystycznym wyrobem. Tu odbywały się zebrania i uroczystości korporacji z okazji wizyt królów polskich, święta patrona cechu, wyboru starszych, przyjmowania mistrzów, narodzin dzieci, chrztów, wesel, pogrzebów. W trakcie biesiad używano wielkich pucharów krążących wśród biesiadników podczas spełniania toastów; kufli, kubków, dzbanów i innych naczyń.
Swoje gospody miały też: Bractwo Kupieckie, Bractwo św. Jerzego, Kurkowe Bractwo Strzeleckie i inne. Były to miejsca elitarne, do których wstęp mieli tylko członkowie korporacji; podobny charakter miały: Staromiejska Gospoda Mieszczańska i Przedmiejska Gospoda Mieszczańska. W wiekach późniejszych własne gospody miały też klasztory.
Znaną gospodą była i jest do dziś Gospoda Pod Modrym Fartuchem z 1489 roku. Również w XV wieku powstała np. gospoda murarska (obecnie mieści Galerię i Ośrodek Plastycznej Twórczości Dziecka). Do innych znanych należały m.in.: Pod Białym Orłem (późniejszy Hôtel de Varsovie), obecnie Zajazd Pod Trzema Koronami, a także Pod Złotym Koziorożcem, Pod Srebrnym Księżycem, Pod Włoskim Kogutem, Pod Dzikim Mężem, na Nowym Mieście Pod Trzema Murzynami. W XIX w. była też gospoda flisacza w Kamienicy Pod Turkiem.
Ostatnia modyfikacja 16-04-2023 23:16
