Pałac Fengerów
 |
Budynek nie jest udostępniony do zwiedzania wewnątrz.
Stare Miasto, ul. Mostowa 14
|
Dziś pałac ma fasadę pozbawioną dawnych barokowych ozdób, skromną i uproszczoną w wyniku niszczącej "renowacji" przed 1914 r. Wcześniej, w 1835 r. destrukcyjnie przekształcono też wnętrza, tworząc kamienicę czynszową wielomieszkaniową.
Jest to budynek 3-piętrowy, pierwotnie dwie górne kondygnacje były magazynowe; kalenicowy z dwiema oficynami i budynkiem tylnym - 4-kondygnacyjnym spichrzem od strony ul. Podmurnej, otaczającymi prostokątny obszerny dziedziniec ze studnią.
Budynek powstał po 1742 r. (być może w latach 1746-49) w charakterystycznym dla ówczesnego patrycjatu toruńskiego typie miejskiego pałacu magnackiego (>>>), w wyniku przekształcenia wcześniejszej obszernej kamienicy. Projektantem był mieszkający w Toruniu Włoch, Giovanni Battista Cocchi.
Obok Pałacu Meissnera była to druga tak okazała barokowa rezydencja mieszczańska w Toruniu połowy XVIII w., jednak ustępująca mu bogactwem dekoracji architektonicznej.
W 1792 roku urodził się tu hrabia Fryderyk Skarbek, wnuk Jakuba Fengera, a w 1825 roku przebywał tu Fryderyk Chopin, kiedy spędzał wakacje w niedalekiej Szafarni.
Obok Pałacu przebiega najwęższy odcinek ul. Ciasnej z malowniczymi łukami rozporowymi i widokiem na bramę dawnego przedzamcza zamku krzyżackiego.
Inne pałace toruńskie tutajO dawnym wyglądzie pałacu Fengerów tutaj
W XIV w. w miejscu późniejszego Pałacu Fengerów stały dwie oddzielne kamienice gotyckie w typie domu-spichrza (>>>), z których południowa w 1394 r. należała do niejakiego Henricusa Ronaw, a północna w 1398 r. do kupca Petera Bollanda. Ok. 1460 r. obie znalazły się w posiadaniu Joachima Czirenberga, jednak dopiero w 1510 r. kolejny właściciel, Apolonia Kober (wdowa po Nicolasie, kupcu i rajcy staromiejskim) scaliła kamienice. Dziś śladami gotyckimi są: ściana tylna (wschodnia) piwnicy na fundamencie kamiennym, ściana południowa (od ul. Ciasnej) i ściana północna.
Na pocz. XVII w. właścicielami domu byli Rüdigerowie - jedna z wybitniejszych rodzin patrycjuszowskich renesansowego Torunia (burmistrz Jacob Rudiger, zm. 1609 r., kupiec i rajca Michel, zm. 1619 r.). Z ich okresu pochodzi do dziś zachowana zabudowa tylnej części działki - podwórza: ok. 1607 r. wznieśli okazały, 4-kondygnacyjny spichrz (od ul. Podmurnej), którego otynkowane ściany pokryte zostały imitacją boniowania (zachowane szczątki) oraz boczne oficyny. Miały one funkcje mieszkalne, były połączone wewnątrz z budynkiem frontowym, a ich izby były modnie dekorowane (zachowany strop w oficynie północnej z polichromią w formie wici roślinnych na jasnym tle).
Od 1743 r. właścicielem posesji był bogaty kupiec i bankier Johann Fenger (następnie wdowa po nim i syn Jacob), który przekształcił budynek w reprezentacyjny pałac miejski o bogato zdobionej fasadzie, z głównym wejściem na jej osi. Parter i 1. piętro miały funkcje mieszkalne i reprezentacyjne, dwie wyższe kondygnacje - magazynowe. Pałac miał bogato zdobioną 7-osiową fasadę z jednoosiowym ryzalitem pośrodku, w którego dolnej części znajdowały się reprezentacyjne drzwi poprzedzone przedprożem z kutą ozdobnie balustradą. Nad drzwiami umieszczpny był napis "ANNO / SOLI DEO GLORIA / 1742" w tłumaczeniu "Tylko Bogu chwała". Jest to odniesienie do ideologii protestanckiej (luterańskiej), która odrzuca katolicki kult świętych (Fengerowie, podobnie jak XVIII-wieczny Toruń bylu wyznania protestanckiego).
Zwieńczenie ryzalitu stanowił półokrągły ozdobny szczyt z kartuszem herbowym pośrodku naczółka oraz figura alegoryczna.
Bogaty wystrój zewnętrzny, jak i wewnętrzny rezydencji Fengerów - przedstawicieli patrycjatu toruńskiego - świadczył o ich zamożności i pozycji w społeczności Torunia. Pałac był też ośrodkiem życia towarzyskiego. Wystrój wnętrza znany jest z opisu z 1833 r., który wymienia m.in.: ozdobne piece kaflowe oraz kominki, drzwi ozdobnione słynną w całej Rzeczypospolitej intarsją toruńską, belkowe stropy pokrywała wielobarwna polichromia w postaci taśm wstęgowo-cęgowych, liści akantu i kamfor z owocami i kwiatami; ściany sieni pokrywały malowidła w postaci wici roślinnych, a w pomieszczeniach mieszkalnych ściany pokrywały też tkaniny z dekoracją kwietną lub scenami rodzajowymi. W wyniku destrukcyjnej przebudowy pałacu na kamienicę czynszową wielomieszkaniowo nie zachowało się do dziś wiele ze wspaniałego oryginalnego wystroju.
Kolejny właściciel, od 1750 r., syn Johanna - Jacob Fenger, również należał do najbogatszych torunian, trudniąc się działalnością bankową oraz handlem zbożem i wełną. Na Sejmie Czteroletnim (1788-1792) otrzymał tytuł szlachecki, a swoją jedyną córkę Ludwikę - za wstawiennictwem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego - wydał za Kacpra Skarbka z kujawskiego rodu szlacheckiego. Otrzymując nobilitację jednocześnie decydował się na spłatę niemałych długów zięcia. Małżeństwo nie było szczęśliwe, skończyło się rozwodem, bo Kacper Skarbek prowadził hulaszcze życie, na które nie wystarczyło majątku, który Ludwika wniosła wianem; wtedy sam Kacper uciekł przed wierzycielami za granicę. W 1798 r. Ludwika odziedziczyła pałac Fengerów, zakupiła również majątek w Żelazowej Woli. Przeniosła się tam wraz piątką nieletnich dzieci, w tym z Fryderykiem urodzonym w Toruniu w 1792 r. Do pomocy w prowadzeniu domu przyjęła Justynę Krzyżanowską (córkę administratora dawnych dóbr Skarbków w Izbicy Kujawskiej), a w 1802 r. do wychowania i kształcenia dzieci zatrudniła francuskiego guwernera, Mikołaja Chopina (Mikołaj Chopin i Justyna Krzyżanowska zostali małżeństwem w 1806 r.). On to ukształtował późniejszą pozycję naukową i potencjał intelektualny Fryderyka Skarbka. W 1810 r. Fryderyk Skarbek został ojcem chrzestnym późniejszego wielkiego pianisty, Fryderyka Chopina, któremu imię nadano na cześć chrzestnego.
W 1818 r. pałac odziedziczył syn Ludwiki, Fryderyk Skarbek oraz w tymże roku odkupił od matki Żelazową Wolę i pobliskie Orły.
W 1833 r. właścicielem dawnego pałacu Fengerów został kupiec Friedrich Wilhelm Beuth; wtedy kończy się doniosła epoka pałacu: nowy właściciel dokonał destrukcyjnych zmian przekształacając budynek w mieszkania czynszowe, a na parterze tworząc 2 lokale handlowe z własnymi wejściami od ulicy. W 1878 r. kolejny właściciel, Rosalia Gliksman w oficynie północnej urządziła destylatornię wódki i win.
W 1937 nowy właściciel, profesor gimnazjum Stanisław Jan Szyc dobudował balkon na osi fasady na 1. piętrze. Do 2007 r. budynek dawnego pałacu pozostawał w rękach rodziny Szyc, podczas gdy tylny spichrz od 1975 r. do 2005 r. należał do Zrzeszenia Właścicieli i Zarządców Nieruchomości.
Lokalizacja
| « poprzednia strona | następna strona » |
Victor Mclaughlin,
2022-07-20 11:29:37
I just came into your blog while searching the internet for some information. The knowledge you have on this blog is impressive. Amazing. https://smashkarts.co
Stanley Foley,
2022-10-07 11:02:12
I frequently read the shorter essays and explain the authors' motivations, as I did with this one. https://slope-game.io
sherrinelson,
2022-10-14 14:50:31
You're so cool! I dont suppose I've read anything this way prior. So nice to find somebody with a few original applications for grants on this subject. realy we appreciate you beginning this up. this website is one area that is required yellow stone jacket over the internet, somebody if we do originality. useful purpose of bringing something new to the net!
sherrinelson,
2022-10-14 14:51:24
You're so cool! I dont suppose I've read anything this way prior. So nice to find somebody with a few original applications for grants on this subject. realy we appreciate you beginning this up. this website is one area that is required yellow https://www.jacketsjunction.com/category/yellowsto
dikaw34340,
2023-03-02 19:34:30
Please, visit the following websites for free guest posts. https://www.forbsdaily.us/
https://www.forbsdaily.com
https://www.forbsdaily.com
Ethan Lewis,
2023-03-11 11:17:37
This is a really important topic, and I'm glad you're raising awareness about it. https://rjackets.com/product/las-vegas-raiders-bom
lisa harris,
2023-03-14 08:35:15
Very nice article, it helps me a lot. Keep doing this nice job, God bless.
https://tobleo.com/
https://tobleo.com/
Doreen Russell,
2023-03-24 09:41:09
If you like playing vehicle games, you will really enjoy https://drift-hunters.io
seo service UK,
2023-03-28 09:18:08
http://truediamond.co.uk/ Thanks for sharing this product with us I have bookmarked it and I will share it more and I hope it will be beneficial for you.Regards
seo service UK,
2023-03-28 09:18:40
https://truediamond.co.uk/ That is the excellent mindset, nonetheless is just not help to make every sence whatsoever preaching about that mather.
Jia Malik,
2023-04-25 11:50:25
Ghaziabad Escorts is one of the most famous agencies of the city who serve you the top class independent mature Call girls in Ghaziabad at very cheap prices in just rupees 2000 with the room at our own apartments.
https://www.sanakhan.in/jhalawar-call-girls.html
https://www.sanakhan.in/jhunjhunu-call-girls.html
https://www.sanakhan.in/jodhpur-call-girls.html
https://www.sanakhan.in/karuli-call-girls.html
https://www.sanakhan.in/kishangarh-call-girls.html
https://www.sanakhan.in/jhalawar-call-girls.html
https://www.sanakhan.in/jhunjhunu-call-girls.html
https://www.sanakhan.in/jodhpur-call-girls.html
https://www.sanakhan.in/karuli-call-girls.html
https://www.sanakhan.in/kishangarh-call-girls.html
George Lee,
2023-05-02 13:12:37
Very efficiently written information. It will be beneficial to anybody who utilizes it, including me. Keep up the good work. For sure I will check out more posts. This site seems to get a good amount of visitors.Thanks again for sharing such a useful post.
https://www.frontierparalegals.com/traffic-tickets
https://www.frontierparalegals.com/traffic-tickets
Andrew Mark,
2023-05-22 12:16:38
This is excellent article, thank you for the share! This is what I am looking for, hope in future you will continue sharing such an superb work.
http://www.extremeleather.co.uk/stranger-things-se
http://www.extremeleather.co.uk/stranger-things-se
Mike Rooney,
2023-05-25 12:55:35
Thanks for a wonderful share. Here is the great example related to you blog.
https://www.celebsmoviejackets.com/grease-danny-zu
https://www.celebsmoviejackets.com/grease-danny-zu
Dodaj swój komentarz:
Ostatnia modyfikacja 12-12-2016 02:08
