Muzeum w Brodnicy

 

Muzeum w Brodnicy zostało powołane do życia w 1973 roku jako Muzeum Regionalne w Brodnicy. Od 1989 r. nazwa placówki brzmi Muzeum w Brodnicy. Od początku jest placówką naukowo-oświatową realizującą zadania statutowe w ramach działów: Archeologii, Hirstorii, Etnografii i Przyrody, a obszarem działania jest szeroko rozumiany region brodnicki.

Muzeum w Brodnicy mieści się w kompleksie trzech zabytkowych budowli zlokalizowanych w centrum miasta: w XIV-wiecznej Bramie Chełmińskiej wraz z przyległą kamienicą, w piwnicach XIV-wiecznego zamku krzyżackiego oraz w barokowym spichlerzu z 1604 r.

Prócz działalności wystawienniczej i naukowo-badawczej Muzeum prowadzi różnorodne formy działalności edukacyjno-popularyzatorskiej. Najbardziej znaną formą naszej działalności edukacyjnej jest promocja kultury średniowiecznej w ramach organizowanego od kilkunastu lat Festynu Historyczno-Archeologicznego "Medievalia". Co roku uczestniczy w nim kilkuset rycerzy z Bractw Rycerskich z kraju i zagranicy oraz kilkanaście tysięcy widzów.

Ruiny zamku krzyżackiego: Rzeżby i detale architektoniczne z kaplicy zamkowej w Brodnicy

Wystawa prezentuje odkryte w czasie prac konserwatorskich relikty wyposażenia rzeźbiarskiego zamkowego oratorium - jednego z najwspanialszych i największych na terenie konwentualnych zamków w państwie krzyżackim. Choć ilość eksponowanych fragmentów rzeźb i innych detali jest niewielka, to wartość artystyczna i naukowa tego zbioru jest nie do przecenienia, pozwala bowiem na uchwycenie związków pomiędzy poszczególnymi dziełami i warsztatami twórców na terenie państwa krzyżackiego. Jest to także wystawa trudna w odbiorze, umożliwia jednakże odtworzenie w wyobraźni zwiedzających kształtu, bogactwa form i stylu wystroju tej nieistniejącej dziś kaplicy zamkowej, znanej jedynie z lakonicznych opisów w źródłach historycznych i fragmentarycznych pozostałości, znajdujących się w zbiorach brodnickiego muzeum. Warto podkreślić również, że o randze tego zespołu świadczy porównywanie go z wyposażeniem kościoła zamkowego w Malborku i eksponowaniem niektórych zabytków na wielkiej wystawie 800 lat Zakonu Krzyżackiego prezentowanej w Norymberdze.

Ruiny zamku krzyżackiego: Region Brodnicki w średniowieczu
Ekspozycja powstała na podstawie badań wykopaliskowych prowadzonych przez Instytut Archeologii i Etnologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Muzeum w Grudziadzu oraz przede wszystki m przez Muzeum w Brodnicy. Prezentowane na wystawie zbiory zostały uzupełnione ikonografią dotyczącą rożnorodnych zajęć społeczności doby średniowiecza. Na wystawie obejrzec można zabytki związane z dawnymi rzemiosłami (garncarstwem, myślistwem, rybołówstwem, snycerstwem, kowalstwem, obróbką poroża i kości, uprawą roli, produkcją żywności, broni i budownictwem). Zabytki pochodza z wykopalisk z grodzisk i osad wczesnośredniowiecznych ze Żmijewka, Szczuki, Osieka Rypińskiego, Lembarga, Grążaw a także poźnośredniowiecznych gródków rycerskich ze Słoszew, Bachotka i Radoszk. Ze Słoszew pochodzi najbogatszy w Europie zbiór grotów bełtów (strzał) do kuszy. Na ekspozycji prezentowane są pogladowe makiety grodzisk w Żmijewku oraz w Bachotku a także makieta średniowiecznej Brodnicy. Do wyjątkowych znalezisk należą trzy średniowieczne miecze: z Brodnicy (XI w.) Golubia (XIV w) oraz Jabłonowa Pomorskiego (XV/XVI w.).

Spichrz: Życie codzienne mezolitycznych myśliwych z Mszana sprzed 10 000 lat.
Na wystawie prezentujemy, poznane dzięki kilkunastu sezonom wykopaliskowych badań archeologicznych, wybrane dziedziny życia codziennego pierwszych mieszkańców regionu brodnickiego. Przybyli oni w nasze okolice wraz z pierwszymi lasami, które opanowały tereny tundry pozostawione przez ostatnie zlodowacenie. Żyli w niewielkich, 3-5 osobowych grupach - prostych rodzinach - które utrzymywały się z eksploatacji środowiska leśnego i wodnego. Każda grupa posiadała własny rewir łowiecki o powierzchni kilkuset km2. Ludzie ci, żyjący w początkach środkowej epoki kamienia (mezolit), stworzyli niepowtarzalną, wyspecjalizowana kulturę, opartą na myślistwie, rybołówstwie i zbieractwie. Mimo pozornego ubóstwa kultury materialnej potrafili doskonale radzić sobie w środowisku przyrodniczym, a ich kultura duchowa i społeczna w miarę postępu badań okazuje się coraz bardziej oryginalna i bogata.Na ekspozycji zrekonstruowano w skali 1:1 obozowisko mezolitycznych myśliwych. Do budowy użyto wyłącznie naturalnych
surowców dostępnych ówczesnym ludziom. Efekt rekonstrukcji pogłębia wkomponowana w ekspozycję diorama na której przedstawiono otaczający obozowisko krajobraz i odtworzono wybrane elementy życia duchowego ludzi mezolitu (obrządek pogrzebowy). Głównym celem wystawy było zapewnienie rzeczywistego kontaktu zwiedzającego z zabytkiem i ukazanie życia codziennego ludzi sprzed 10.000 lat. Ekspozycja zbudowana jest wyłącznie z kopii i pełnych rekonstrukcji zabytków. Podczas zwiedzania można ich dotykać i wykonywać nimi prace do których były pierwotnie przeznaczone, łącząc informacje teoretyczne z wiedzą praktyczną. Wystawa budowana była z myślą o edukacji dzieci i młodzieży. Służy do prowadzenia lekcji w muzeum. Program zajęć, poza spotkaniem z archeologiem może obejmować lekcje o tematyce archeologicznej, przyrodniczej, ekologicznej i szeroko pojętej sztuce przetrwania w naturalnym środowisku.