Toruń TOP

Największe atrakcje turystyczne Torunia i okolicy

Jesteś w: Strona główna » Atrakcje turystyczne Torunia » Poza Średniowiecznym Zespołem Miejskim » Jakubskie Przedmieście (Św. Jakuba Przedmieście)

Jakubskie Przedmieście (Św. Jakuba Przedmieście)

Jakubskie Przedmieście położone jest na wschód od śródmieścia.
Dzielnica jeszcze kilkanaście lat temu miała charakter przemysłowy, natomiast w części bliższej śródmieściu mieszkaniowy. W latach 90. XX w. nastąpiła znaczna rozbudowa funkcji mieszkaniowych Przedmieścia, m.in. poprzez zastępowanie starych (XIX-wiecznych), niskostandardowych budynków robotniczych nowymi osiedlami.

i

Jak się tutaj dostać?

Z centrum na Jakubskie Przedmieście najwygodniej jest dostać się tramwajem linii nr 1 i 5. Główną ulicą jest Traugutta, przechodząca dalej w Lubicką, prowadząca w kierunku śródmieścia. Można również odbyć pieszą wędrówkę (ok. 2,5 km z Rynku Staromiejskiego do ul. Targowej).

W Toruniu już od średniowiecza dzielnice poza murami miejskimi nazywano przedmieściami.

Przedmieście św. Jakuba utworzono w 2. poł. XVII wieku z wydzielenia fragmentu wcześniejszego nowomiejskiego Przedmieścia św. Katarzyny. Nazwa tego obszaru wiąże się z nowomiejską parafią i kościołem św. Jakuba. Nie było tu zwartej zabudowy. Wzdłuż drogi prowadzącej na wschód od Bramy św. Jakuba rozciągały się ogrody, zaliczane do najładniejszych w Toruniu. Pośród nich stały letnie domki i wille patrycjuszy toruńskich. Po zniszczeniu w czasie wojen napoleońskich na pocz. XIX w. cały obszar zajęło wojsko pruskie na umocnienia forteczne; powstał m.in. duży Fort św. Jakuba na Górze św. Jakuba - miejscu wymagającym szczególnego ufortyfikowania.
W południowej części Przedmieścia leży starsze osiedle - Winnica.

W XIX w. powstało tzw. Nowe Przedmieście Jakubskie, w obrębie dzisiejszych ulic: Pułaskiego-Targowa, zabudowane zabudową robotniczą (głównie tzw. pruski mur), obszar stanowiący dziś centralną część dzielnicy. Po opracowaniu planu zabudowy dzielnicy w 1885 r. i zlokalizowaniu na tym terenie dużej rzeźni (róg Lubickiej i Targowej), powstała zabudowa z obu stron ulicy Lubickiej. Jakubskie rozwijało się jednak w izolacji od centrum Torunia, a jego główna arteria - ul. Lubicka - nie miała bezpośredniego połączenia ze śródmieściem, jak dzisiaj.
Dopiero w latach 1929-1934 połączono Przedmieście z centrum poprzez ulicę Traugutta. Opracowany ówcześnie plan zagospodarowania przestrzennego wyznaczył dzielnicy funkcję przemysłową. Większymi inwestycjami okresu międzywojennego była budowa krochmalni (ob. Toruń-Pacific Sp. z o. o.) i gazowni w latach II wojny światowej.

Po II wojnie światowej następowała dalsza rozbudowa funkcji przemysłowych, powstały tu takie zakłady jak m.in. Apator, Kopernik, Metron, Toruńskie Zakłady Materiałów Opatrunkowych, d. chłodnia i in. Spośród znaczących przedsiębiorstw należy też odnotować istniejący do 1999 r. zakład mięsny Tormięs z 1884 r. Jego zabytkowe zabudowania, będące przykładem XIX-wiecznej architektury przemysłowej, od 1999 r. popadły w ruinę w wyniku nieporozumień właścicieli z władzami miasta, które zmieniły miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego zakładający budowę osiedla mieszkaniowego w tym miejscu, zamiast wykorzystać i zachować XIX-wieczną architekturę; ostatecznie w 2012 r. - ogłoszonym przez radę miejską Rokiem Toruńskich Zabytków - na polecenie władz miejskich dokonano rozbiórki jednego z najlepszych w Toruniu, cennego kompleksu XIX-wiecznej zabytkowej zabudowy przemysłowej.

W końcu XVIII w. na Jakubskim Przedmieściu założono cmentarz żydowski, który przetrwawszy II wojnę światową, został zlikwidowany przez władze komunistyczne w 1975 r.