Prawo chełmińskie (przywilej chełmiński)
w przygotowaniu
28 grudnia 1233 r. Wielki Mistrz Zakonu Krzyżackiego Herman von Salza i jego namiestnik pruski mistrz krajowy Herman Balk wydali przywilej lokacyjny, na mocy którego pierwszy, założony w 1231 r. krzyżacki gród - Toruń otrzymał prawa miejskie (prawo chełmińskie)
Powstanie Torunia na prawie chełmińskim (niemieckim) w 1233 roku, jego członkostwo w Hanzie i rola w polsko-krzyżackiej wojnie 13-letniej to niekwestionowany wkład miasta w historię powszechną.
Już samo założenie Torunia miało wielkie znaczenie w dziejach Pomorza, Polski i całej Europy środkowo-wschodniej.
Lokowany w ramach kolonizacji niemieckiej Toruń był na tych ziemiach pionierem władzy samorządowej i najważniejszym ośrodkiem kształtowania się poczucia tożsamości stanowej mieszczaństwa. Razem z lokacją Torunia i Chełmna w 1233 r. pojawił się zachodni, nowoczesny model miasta, różniącego się od wsi w sensie prawnym i gospodarczym. Od 1459 r. toruńska Rada pełniła rolę sądu wyższego dla wszystkich miast założonych na prawie chełmińskim.
Do Hanzy - najważniejszej organizacji handlowej średniowiecza - należał Toruń już kilkadziesiąt lat po lokacji, w 1280 r. W ten sposób bardzo szybko włączył się do systemu gospodarki europejskiej i stał sie jej ważnym ogniwem. O znaczeniu Torunia świadczy m.in fakt, że kilku torunian pełniło funkcję starszych kantoru Hanzy w Brugii. Stare Miasto Toruń jako najstarsze zwoływało zjazdy miast hanzeatyckich w ramach kwartału pruskiego, a jego przedstawiciele zawsze zasiadali jako pierwsi, przed przedstawicielami innych miast, w tutejszym Ratuszu Staromiejskim mieściło się archiwum Hanzy tegoż kwartału.
Niemieckojęzyczni w większości mieszczanie Torunia w dużej mierze przyczynili się do upadku państwa krzyżackiego i zwrócili do króla polskiego z ofertą przyłączenia do Królestwa Polskiego. Odgrywali główne role w antykrzyżackim Związku Pruskim i mieli olbrzymi wkład w finansowaniu wojny 13-letniej. W działaniach zbrojnych nie ograniczyli się tylko do zburzenia zamku krzyżackiego w Toruniu, ale zdobywali też zamki w Brodnicy i Świeciu. Efekt był taki, że kończący wojnę II pokój toruński w 1466 r. zlikwidował państwo krzyżackie w dotychczasowej formie, a jego najcenniejsze ziemie znalazły się jako autonomiczna prowincja Prusy Królewskie w obrębie państwa polskiego.
Powstanie Torunia na prawie chełmińskim (niemieckim) w 1233 roku, jego członkostwo w Hanzie i rola w polsko-krzyżackiej wojnie 13-letniej to niekwestionowany wkład miasta w historię powszechną.
Już samo założenie Torunia miało wielkie znaczenie w dziejach Pomorza, Polski i całej Europy środkowo-wschodniej.
Lokowany w ramach kolonizacji niemieckiej Toruń był na tych ziemiach pionierem władzy samorządowej i najważniejszym ośrodkiem kształtowania się poczucia tożsamości stanowej mieszczaństwa. Razem z lokacją Torunia i Chełmna w 1233 r. pojawił się zachodni, nowoczesny model miasta, różniącego się od wsi w sensie prawnym i gospodarczym. Od 1459 r. toruńska Rada pełniła rolę sądu wyższego dla wszystkich miast założonych na prawie chełmińskim.
Do Hanzy - najważniejszej organizacji handlowej średniowiecza - należał Toruń już kilkadziesiąt lat po lokacji, w 1280 r. W ten sposób bardzo szybko włączył się do systemu gospodarki europejskiej i stał sie jej ważnym ogniwem. O znaczeniu Torunia świadczy m.in fakt, że kilku torunian pełniło funkcję starszych kantoru Hanzy w Brugii. Stare Miasto Toruń jako najstarsze zwoływało zjazdy miast hanzeatyckich w ramach kwartału pruskiego, a jego przedstawiciele zawsze zasiadali jako pierwsi, przed przedstawicielami innych miast, w tutejszym Ratuszu Staromiejskim mieściło się archiwum Hanzy tegoż kwartału.
Niemieckojęzyczni w większości mieszczanie Torunia w dużej mierze przyczynili się do upadku państwa krzyżackiego i zwrócili do króla polskiego z ofertą przyłączenia do Królestwa Polskiego. Odgrywali główne role w antykrzyżackim Związku Pruskim i mieli olbrzymi wkład w finansowaniu wojny 13-letniej. W działaniach zbrojnych nie ograniczyli się tylko do zburzenia zamku krzyżackiego w Toruniu, ale zdobywali też zamki w Brodnicy i Świeciu. Efekt był taki, że kończący wojnę II pokój toruński w 1466 r. zlikwidował państwo krzyżackie w dotychczasowej formie, a jego najcenniejsze ziemie znalazły się jako autonomiczna prowincja Prusy Królewskie w obrębie państwa polskiego.
Ostatnia modyfikacja 28-12-2021 22:58
