Kamienica ul. Żeglarska 15

Stare Miasto

ul. Żeglarska 15

(Droga Królewska)

 

Widok kamienicy sprzed zniszczenia okazałego renesansowego portalu w końcu XIX w.

 

Rysunek zniszczonego w XIX w. renesansowo-barokowego portalu. Należał on do jednych z najbardziej reprezentacyjnych w Toruniu, wykonany z piaskowca.

Dawniej 4-traktowa duża gotycka kamienica z XV w., przebudowana w okresie renesansu na początku XVII wieku, później w XVIII w., następnie przebudowana na mieszkania czynszowe i zubożona: obniżona w XIX wieku z zatarciem cech stylowych.

W trzeciej kondygnacji odsłonięto fragment późnogotycko-renesansowej fasady.

 

Od pocz. XVII w. kamienica należała do toruńskiej rodziny patrycjuszowskiej Thomas. Z tego okresu pochodził istniejący do końca XIX w. bogaty portal, w którym znajdował się m.in. przedstawiony herb rodowy Thomasów (o nobilitacji patrycjatu toruńskiego tutaj). Z rodu wyróżnił się m.in. Gerhard (1650-1725), sekretarz toruński, rezydent Torunia na dworze króla Jana III Sobieskiego, od 1690 r. rajca toruński, od 1706 r. burmistrz i pięciokrotny burmistrz prezydujący, trzykrotny burgrabia królewski w Toruniu. W 1724 r. więziony przez 12 tygodni w związku z wyrokiem dot. tumultu toruńskiego. Po śmierci zostawił po sobie wspaniałą bibliotekę o tematyce historyczno-prawnej, sprzedaną na licytacji w 1726 r., skatalogowaną pt. Catalogus Bibliothecae selectae, Thorunii 1726 r., obejmującą 2143 tomy.

 

W 1703 r. kamienica była w posiadaniu wdowy i dzieci po Gerhardzie Thomas. Następnie należała do Johana Gottlieba Reicha, później, do 1793 r. do rodziny kupieckiej Gillerów. Od 1838 r. właścicielem był Ludwig Horstig, który urządził tu fabrykę octu.

 

W czasie dewastacyjnej przebudowy w końcu XIX w. zniszczono dobrej klasy okazały piaskowcowy portal renesansowo-barokowy zwieńczony dwiema postaciami rycerzy antycznych, charakterystyczny dla historycznych kamienic toruńskich. Wielką sień podzielono po bokach w połowie wysokości i wbudowano małe pomieszczenia, podobnie podzielono wielkie pomieszczenie na I piętrze od frontu.