Park Etnograficzny przy Muzeum Etnograficznym

Toruńska ekspozycja położona nieopodal zabytkowego średniowiecznego centrum jest unikatowym w skali europejskiej muzeum typu skansenowskiego. Na niewielkim obszarze (1,7 ha), utrzymanym w charakterze parku prezentowane są różnorodne obiekty architektury wiejskiej: chałupy, zabudowania gospodarcze, remiza strażacka, kuźnia, wiatrak i młyn wodny oraz barka rybacka. Ogółem znajduje się tu 19 dużych obiektów architektury ludowej, które translokowane zostały z kilku regionów północnej Polski: Kaszub, Borów Tucholskich, Kociewia, Kujaw, Ziemi Chełmińskiej i Ziemi Dobrzyńskiej. Pochodzą głównie z XVIII i XIX wieku, w większości to oryginalne budynki – rozebrane, przeniesione, zakonserwowane i ponownie zmontowane na terenie Parku.

Ich uzupełnienie stanowi mała architektura, reprezentowana przez 49 obiektów m.in. piwniczki-ziemianki, przybudówki, studnie, gołębnik, przykłady różnorodnych płotów i ogródków kwiatowych i warzywnych oraz przydrożne krzyże i przydomowe kapliczki. Wszystko to ma wpływ na wiejski charakter Parku i odtwarza klimat wsi z przełomu XIX/XX w.

 

Wyposażenie zagród i wnętrza budynków stanowią przedmioty codziennego użytku charakterystyczne dla tego okresu i dla poszczególnych regionów, z uwzględnieniem ich różnorodności wynikającej ze statusu społecznego i majątkowego ich mieszkańców. We wnętrzach chałup prezentowane są sprzęty i meble, wizerunki świętych, pamiątki rodzinne, pielgrzymkowe, odpustowe, fotografie rodzinne, odzież codzienna i odświętna, nakrycia stołowe. Sprzęt gospodarski związany z hodowlą, uprawą ziemi, pszczelarstwem, przygotowywaniem pożywienia i przydomowym rzemiosłem eksponowany jest na terenie zagród i we wnętrzach budynków gospodarskich. Z okazji świąt kościelnych zagrody, chałupy i ich wnętrza przystrajane są stosownie do okazji. W sezonie letnim na terenie Parku organizowane są pokazy tradycyjnych rzemiosł, zajęć domowych i gospodarskich.

Zbudowana została ok. połowy XIX w. Wyróżniają ją wyjątkowo bogate zdobienia stolarki drzwiowej i okiennej. Wejście do chałupy poprzedza podcień wnękowy. W chałupie mieszkali dziadkowie i rodzice z czwórką dzieci. Gospodarowali oni na niewielkiej ziemi i dodatkowo zajmowali się zbieractwem runa leśnego. Dziadek trudnił się też rogarstwem. Izba młodych została wyposażona w meble z pocz. XX w., w izbie dziadków znajdują się sprzęty starszego typu. W komorze oprócz łóżka, przechowywane są sprzęty i naczynia kuchenne oraz produkty spożywcze.

Ekspozycja ilustruje warunki życia trójpokoleniowej rodziny. W izbie dziadków warsztat rogarski oraz malowane meble – skrzynia z 1864 r. oraz kredens z 1866 r. Izba młodych jest wyposażona w nowocześniejsze sprzęty z początku XX w., m.in. wertyko - rodzaj bieliźniarki.

W jej wnętrzu centralne miejsce zajmuje duże, dwurożne kowadło (1846 r.), obok mniejsze, pomocnicze służyło do odkuwania przedmiotów drobnych lub trudnych w obróbce na dużym kowadle. Tuż za nimi znajduje się palenisko. Do obróbki metalu na zimno służył stół z imadłami, na którym rozłożone są różne narzędzia kowalskie. Inne powieszone są na ścianach. Wiele prac wykonywał kowal na zewnątrz kuźni, stąd i tu znajdują się pozostałe narzędzia. Tu także znajduje się klatka, do której wprowadzono niespokojnego konia do podkucia. Wyroby kowalskie to wiele różnych narzędzi rzemieślniczych i przedmiotów gospodarskich, ale także detale architektoniczne również krzyże cmentarne i do przydrożnych kapliczek.