Uroczysta sesja, wystawa, oraz regaty i historyczna inscenizacja na Wiśle z udziałem wojsk polskich i krzyżackich - tak 19 października 2016 r. zainaugurowaliśmy w Toruniu ogólnopolskie obchody Roku Rzeki Wisły.

 

Rok Rzeki Wisły ma przypomnieć o walorach przyrodniczych, potencjale żeglugowym i gospodarczym, atutach sportowych, rekreacyjnych i kulturowych królowej polskich rzek. Z inicjatywą jego obchodów wystąpili miłośnicy Wisły ze Społecznego Komitetu Obchodów Roku Rzeki Wisły, w tym także z Kujawsko-Dobrzyńskiej Organizacji Turystycznej. Zgodnie z decyzją Sejmu Rok Wisły przypada w 2017, ale już teraz, 19 października 2016 r., obchody zostały zainaugurowane właśnie w Toruniu. Nasze miasto świętuje bowiem w tym roku 550. rocznicę zawarcia II pokoju toruńskiego (1466) - wydarzenia ściśle związanego z Wisłą i historią Polski.  

 

 

Uroczysta sesja w toruńskim Dworze Artusa zgromadziła wielu znakomitych gości. Obecny był m.in. dr Bruno Platter, Wielki Mistrz Zakonu Najświętszej Marii Panny, a także przedstawiciele miast i regionów położonych nad Wisłą. Przybyli także żeglarze z Francji i przedstawiciele Angers - partnerskiego miasta Torunia w tym kraju. Ze Słowacji dotarła natomiast delegacja z partnerskiej Czadcy, która przyjechała na obchody 20-lecia współpracy z Toruniem.

 

Podczas uroczystej sesji została zaprezentowana kartka pocztowa wydana z okazji Roku Rzeki Wisły przez Pocztę Polską. Przez 28 dni można będzie otrzymać na poczcie głównej okolicznościowy datownik.

 

Po południu centrum wydarzeń przeniosło się nad Wisłę, na toruński Bulwar Filadelfijski. Tam zostały rozegrane Regaty Ósemek Młodzików (BTW Bydgoszcz vs. AZS UMK Toruń) oraz Regaty Ósemek Seniorów (AZS UMK vs. RTV LOTTO BYDGOSTIA). Wielu widzów przyciągnęła historyczna inscenizacja bitwy na Wiśle pomiędzy kupcami i krzyżackimi piratami. Na koniec, w obecności wojsk króla Kazimierza Jagiellończyka i zakonu krzyżackiego oraz legata papieskiego, został zaprzysiężony II pokój toruński i otwarty wolny flis na Wiśle.

 

 

Tego dnia w Ratuszu Staromiejskim została otwarta wystawa, na której można oglądać oryginał dokumentu II pokoju toruńskiego, zaś w Bibliotece Uniwersyteckiej prezentowane są znajdujące się w jej zbiorach świadectwa tradycji o II pokoju toruńskim.

 

Tegoroczną inaugurację obchodów Roku Rzeki Wisły zakończy 20 października 2016 r. o godz. 17:00 spotkanie w Ratuszu Staromiejskim połączone z dyskusją na temat „II pokój toruński w polskiej i niemieckiej pamięci historycznej” z udziałem dra Brunona Plattera, Wielkiego Mistrza Zakonu Szpitala Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego.

 

19. października 1466 r. po trzynastoletniej wojnie z Krzyżakami został w Toruniu zawarty pokój, na mocy którego miasta pruskie nad Wisłą aż do jej ujścia w Gdańsku, weszły w skład Królestwa Poskiego jako nowa prowincja, nazwana Prusami Królewskimi, a później znana jako Prusy Polskie. Pierwszy raz w historii cały żeglowny bieg Wisły  trafił pod polskie panowanie. I choć dopiero w roku 1496 król Jan Olbracht, w przywilejach piotrkowskich oświadczył, że: „Postanowiliśmy, aby żegluga na rzekach Królestwa naszego w górę i w dół z wszelkiego rodzaju towarami była wolna dla wszystkich ludzi jakiegokolwiek stanu, zakazując wszelkie przeszkody i cła….”, to powszechnie przyjmuje się, ze właśnie rok 1467 był pierwszym rokiem wolnej żeglugi na Wiśle. Rozpoczął się wtedy ponad 300 letni „Złoty Okres” żeglugi wiślanej. Wolny handel w całym jej dorzeczu był jedną z podstawowych przyczyn powstania ekonomicznej, kulturalnej i militarnej potęgi świata w okresie „Polski zygmuntowskiej”. Sam eksport zboża Wisłą w ciągu około 70 lat po roku 1490 wzrósł więcej niż dziesięciokrotnie – od  około 5,5 tys. łasztów (prawie 20 tys metrów sześciennych) rocznie do  około 66 tys. łasztów (ponad 200 tys. metrów sześciennych).

 

Patrząc okiem dzisiejszego ekonomisty: PKB Polski był wyższy, niż obecnie w Chinach… A Wisła była najważniejszą rzeką świata. Nie Ren, nie Dunaj albo Orinoko lub Nil… Wyobraź sobie…

 

Wisła płynie przez wszystkie polskie serca, jest symbolem naszej polskości i tożsamości. Jej los dotyczy nas wszystkich.  Rok Rzeki Wisły chcemy traktować jako ogólnonarodowe święto, którego podstawowym celem ma być konsensus wokół rozmowy o zrównoważonym rozwoju  rzeki. Pragniemy, aby było to święto wszystkich, którym sprawy wiślane są bliskie – zarówno wiślanych wodniaków, którzy starają się z pietyzmem odtwarzać tradycyjne łodzie i flis rzeczny, miłośników przyrody wiślanej, którzy dbają o zachowanie w możliwie naturalnym stanie siedlisk roślin i zwierząt,  a także żeglugowców, którzy chcieliby choćby częściowego przywrócenia roli Wisły jako ekonomicznego i ekologicznego szlaku transportowego, szlaku turystycznego. Zdając sobie sprawę z trudności, jakie może napotkać próba pogodzenia tych z pozoru sprzecznych interesów różnych środowisk, a drugiej strony z ogromu tematów jakie przed Świętem Rzeki Wisły trzeba przynajmniej zapoczątkować uważamy, że rozpoczęcie przygotowań do jego obchodów w roku 2017 jest niezbędne jak najszybciej.

 

29-10-2016, za: Toruński Serwis Samorządowy