Kamienica ul. M. Kopernika 21
ul. M. Kopernika 21
dwie kamienice pod tym adresem
|
Fragment wysokiej sieni z charakterystyczną łukową ceglana wnęką w ścianie bocznej oraz renesansowym profilowanym stropem z ok. 1600 r.
Fragmenty stropu z malowidłami renesansowymi z ok. 1600 r. w wysokiej sieni.
|
ul. Kopernika 21
kamienica wschodnia
Kamienica średniowieczna, której najstarszą częścią są wschodni i frontowy mur obwodowy piwnic, a także fragmenty hypocaustum, pochodzące z końca XIII w.
W XV w. z wykorzystaniem murów wczesniejszych wybudowano kamienicę zachowaną do dziś, nieco krótszą od poprzedniej. Wewnątrz jest dwutraktowa, posiada elemety typowej toruńskiej kamienicy mieszczańskiej - m.in. wysoką na ok. 5 m wielką sień,
W pomieszczeniach zachowały sie relikty nowożytnych kominków.
W końcu XVI w. dokonano przebudowy wnętrza: obniżono stropy nad wielką sienią i 1. piętrem, wydzielono trakt środkowy ze schodami i kominem. Około poł. XVII w. zaadaptowano drugie piętro dotąd magazynowe na cele mieszkalne, zmieniono wykrój okien i nadano renesansowy wygląd fasadzie, zachowany do dziś.
W 1. poł. XIX w. przebudowano kamienicę na czynszową wielomieszkaniową, likwidując też szczyt. W latach 70. XX w. przywrócono w znacznym stopniu wygląd z XVII w.
W fasadzie wyróżniają się m.in. tynkowane pasy - gzymsy oddzielające poszczególne kondygnacje, a w łuku portalu malowidło.
Przywrócono układ wnętrza z traktem przednim i tylnym, wysoką sienią w stanie z XVII w., wyższe kondygnacje w stanie z XVI w.
Wewnątrz zachowały się wszystkie gotyckie stropy i na pierwszym piętrze relikty polichromii figuralnej.
Renesansowy polichromowany strop w wysokiej sieni pochodzi z ok. 1600 r. Wśród ornamentów wyróżnić można maureskę (brązowa na jasnym tle lub biała na zielonym tle), ornament owocowo-kwiatowy (jabłka, gruszki, śliwki, winogrona), wazony w kształcie pucharów i fantazyjnych uszkach, ornamenty imitujące wielobarwny marmurek. Cały strop charakteryzuje się naprzemiennie ułożonymi deskami o jasnych i ciemnych tłach. |
|
Widok narożny od ul. Kopernika / Ducha św.
|
ul. Kopernika 21
kamienica zachodnia (narożna z ul. Ducha św.)
Kamienica gotycka z XV w., przebudowana w XVI i XVIII w. należy do najlepiej zachowanych kamienic gotyckich w Toruniu, a jako typ jest przykładem jedynym.
Pierwotnie, przed przebudową w XVI w., w przeciwieństwie do zdecydowanej większości kamienic toruńskich, ta nie była szczytową, a ściany jej wieńczyły blanki, od strony ul. Ducha Św. nad parterem był pulpitowy daszek, a okna pierwszego piętra były mniejsze. Fasada kamienicy pokryta była malowidłami (dziś zachował się jedynie aniołek nad wejściem).
|
Oprac. Arkadiusz Skonieczny
Data publikacji: 08-08-2008
Ostatnia modyfikacja 20-10-2019 23:59