en
POLECAMYDotknij Gotyku w Toruniu
POLECAMYZrób samodzielnie pierniki
POLECAMYZWIEDŹ TORUŃ Z KUFLEM PIWA!
POLECAMYPOZNAJ WIELKĄ TWIERDZĘ TORUŃ

Nieszawa

W skrócie
• prawa miejskie: 1425 r.
• miasto w powiecie aleksandrowskim, liczące ok. 2 tys. mieszkańców  
• położone 32 km na płd. od Torunia i 9 km na płd.-wsch. od Ciechocinka (droga krajowa nr 1 (E75) Toruń - Łódź)
• ciekawostki: gotycki kościół św. Jadwigi, Muzeum St. Noakowskiego, prom przez Wisłę

i

 
Nieszawa położona jest na lewym brzegu Wisły. W obecnym miejscu istnieje od 1460 r., kiedy to została przeniesiona spod Torunia na prośbę tego miasta przez króla Kazimierza Jagiellończyka. Więcej o tym tutaj.
Obecne miejsce to jednak już trzecia lokalizacja miejscowości o tej nazwie. Prawdopodobnie pierwotnie Nieszawą określano krzyżacki zamek znajdujący się na lewym brzegu Wisły, nieco poniżej Torunia, naprzeciwko miejscowości Stary Toruń (obecnie we wsi Mała Nieszawka koło Torunia znajdują się jego ruiny). W 1422 roku na mocy pokoju melneńskiego (Mełno) Nieszawa została odzyskana przez Władysława Jagiełłę (Krzyżaków zmuszono do zniszczenia zamku).
W latach 1422-1425 naprzeciwko Torunia, w innym miejscu, wybudowano zamek Dybów jako stację celną do krzyżackiego Torunia i siedzibę starostów polskich. Rozrastająca się pod zamkiem osada, zwana także Nieszawą stanowiła dużą konkurencję handlową dla Torunia, co stało się przyczyną jej przeniesienia w obecne miejsce w 1460 roku.
 
W XVI-XVII w. Nieszawa położona nad Wisłą była ośrodkiem handlu drewnem i zbożem. Ponadto istniał tu skład soli, browary, wyrabiano sukno, a w 1652 r. z Włocławka przeniesiono tu komorę celną.
W latach 1822-1850 przeprowadzono regulację układu urbanistycznego Nieszawy do formy obecnej. W latach 1871-1932 Nieszawa była siedzibą powiatu nieszawskiego istniejącego do 1948 r.
 
 
Popiersie Adama Mickiewicza
na fasadzie jednej z kamienic nieszawskiech, 1900 r.
     
 
Kościół  św. Jadwigi późnogotycki z około 1460-1468 z wieżą dobudowaną w 1592 roku i trzema kaplicami (renesansową i dwiema barokowymi). Kościół wielokrotnie remontowany, m.in. po 1710 r., w 1868 r. oraz gruntownie z 1952 r.
Cenne wyposażenie, głównie późnorenesansowe z początku XVII wieku i barokowe z licznymi rzeźbami i obrazami; stalle z 1635 roku manierystyczne z bogatą dekoracją rzeźbiarską; późnorenesansowy chór muzyczny z pocz. XVII w. o malowniczej dekoracji arabeskowej.
     
 
Kościół i klasztor franciszkanów założony w 1467 r. Po kasacie zakonu ponownie jest klasztornym dla franciszkanów od 1921 r. i powtórnie od 1937 r. Budynki pierwotnie drewniane, po kilkukrotnych pożarach i odbudowie zatraciły cechy stylowe.
Kościół wzniesiony po 1611 r. z fundacji rajcy nieszawskiego Wawrzyńca Śmiałka i jego żony Agnieszki.
     
  Plebania, 1849 r., w formie klasycystycznego dworku polskiego. Tutaj w 1867 r. urodził się Stanisław Noakowski, malarz, historyk sztuki, architekt. W Nieszawie spędził jedynie 10 pierwszych lat życia, jednak w późniejszej twórczości często nawiązywał do tutejszych motywów.
     
 
Muzeum St. Noakowskiego, mieszczące się w domu klasycystycznym z 1. poł. XIX w., w którym rodzina Noakowskich mieszkała w latach 1868-1877.
Oprócz prac artysty prezentowane są tutaj dane biograficzne. Muzeum to jest jedynym miejsce w Polsce ukazującym biografię i twórczość Noakowskiego. Muzeum rozwija ponadto zbiór pamiątek historycznych związanych z Nieszawą i jej mieszkańcami.
Zwiedzanie tutaj.
 
Oprac. Arkadiusz Skonieczny
 
drukuj  poleć artykuł
Ostatnia modyfikacja 23-01-2017 01:40
Booking.com

Twoja wycieczka

W Twojej wycieczce znajdują się miejsca:

    Sonda

    Które miejsca w okolicy planujesz odwiedzić będąc w Toruniu (max 3):