Dźwierzno
  |
Wieś leży 10 km na wsch. od Chełmży (30 km od Torunia).
W XIII w. Krzyżacy utworzyli tu parafię wydzielając ją z parafii chełmżyńskiej, jednocześnie fundując kościół.
W 1341 r. wielki mistrz krzyżacki, Ditrich von Altenburg nadał na własność 8 włók (tj. ok. 135 ha) w Dźwierznie swojemu wiernemu słudze, Hansowi von Seefelte z Dźwierzna. W 1403 r. posiadaczem majątku rycerskiego był Hannos Seykaw. W latach 1438-1453 właścicielem części wsi był Hans Ruckusz, który jednocześnie był aktywnym członkiem antykrzyżackiego Związku Pruskiego.
Po II pokoju toruńskim w 1466 r. wieś była dobrem króla polskiego, w 1526 r. została nadana przez króla Zygmunta I Starego Jakubowi Rokuszowi. Przez następne lata Dźwierzno należało do szlacheckiego rodu Konopackich. W 1617 r. Konopaccy sprzedali majątek klasztorowi benedyktynek w Toruniu. Po I rozbiorze Polski i włączeniu Ziemi Chełmińskiego do Królestwa Prus wieś była królewską domeną przekazywaną czasowo w dzierżawę. M.in. w 1788 r. dzierżawcą był Johann Kohler, w 1803 r. January Borowski, a od 1866 r. już jako właściciele występuje rodzina von Falkenhayn.
Gotycki kościół Wniebowzięcia NMP został wzniesiony ok. 1300 r., przebudowany w XVII w. (kruchta i wnętrze), w 1864 r. dobudowano wieżę. Kamienny (szczyty i wieża ceglane), jednonawowy, z prosto zamkniętym prezbiterium.
Wyposażenie wnętrza barokowe z XVIII w., renesansowy nagrobek Rafała Konopackiego (1589 r.).
Na cmentarzu pomnik ku czci Żydówek, które zginęły w okolicznych hitlerowskich obozach pracy w latach 1944-45.
|
Oprac. Arkadiusz Skonieczny
Ostatnia modyfikacja 03-09-2015 12:47
