Kamienica ul. Szeroka 22
 |
ul. Szeroka 22
Obecna funkcja:
sieciowy sklep spożywczy
|
Wszystkie ściany dawnego reprezentacyjnego pomieszczenia w trakcie tylnym na I piętrze obiega w górnej strefie fryz składający się z medalionów, w którym przedstawiono głównie fantastyczne stwory, a także fragmentarycznie zachowane i trudne do identyfikacji sceny figuralne; wobec tego trudny do odczytania jest również program tych malowideł.
Wśród przedstawień w medalionach znajduje się m.in. wizerunek Tronującej Madonny, z którego zachowały się głowa Marii i Dzieciątka oraz elementy iluzjonistycznej architektury tronu. Natomiast na ścianie zachodniej (ilustracja poniżej) widoczne są nie w pełni czytelne wyobrażenia pracy na roli i w gospodarstwie, np. żniwiarz ścinający sierpem zboże, postać trzymająca prosię. Być może są to sceny związane z kalendarzem i porami roku.
Polichromia fryzu datowana jest na ok. 1370 r.
Poniżej górnego fryzu medalionowego ściana pokryta była zieloną bujną wicią akantową (zachowaną fragmentarycznie) o bogatej formie, dynamicznych splotach łodyg, wyszukanych formach pęków; ta część polichromii datowana jest na 2 poł. XV w.
Dolna część malowideł gotyckich - znikających pod poziomem posadzki pochodzi - podobnie jak fryz górny - z ok. 1370 r.
Zachowany ciąg przedstawień ukazuje sekwencję trzech przedstawień dzikich mężów galopujących na białych kozłach, umieszczonych w obramieniu w postaci architektury obronnej (blankowanych wież) na tle czerwonym i błękitnym.
Pomiędzy tymi przedstawieniami ukazano pary oblubieńców stojących pod stylizowanymi drzewami.
Przedstawione postaci zakochanych gestykulują rękoma i podczas rozmowy przekazują sobie dary: róże i serca. Sceny te mogą mieć moralizatorską wymowę dot. ideałów miłości i wierności. Ubiór postaci nadaje im dworskiego, elitarnego charakteru, do którego dążyły sfery średniowiecznego patrycjatu toruńskiego. Mężczyźni odziani są w sięgające bioder dwubarwne opończe, obcisłe nogawice i kaptury z wycinanką wokół dolnej krawędzi. Damy noszą dwubarwne, długie do ziemi, proste suknie o owalnych dekoltach, na głowach białe czepce. Z rękawów zwisają długie ozdoby z białego futra (coudières).
Gotyckie polichromie (ok. 1400 r.) stropu pomieszczenia w trakcie tylnym na I piętrze należą do niezwykle rzadkich takich zabytków w Europie.
Manierystyczne malowidło pokrywa natomiast strop na parterze w pomieszczeniu traktu tylnego. Błękitne tło zarzucone jest kwiatami z łodygami oraz ptakami, pomiędzy którymi przedstawiono wśród obłoków postaci aniołów. Ok. poł. XVII w.
|
Kamienica 2-osiowa gotycka z ok. poł. XIV w., przebudowana destrukcyjnie w końcu XIX w. na czynszową wielomieszkaniową z handlowym parterem. Wtedy przekształcono też fasadę na klasycystyczną z likwidacją charakterystycznego ozdobnego szczytu manierystycznego. Powstała wtedy forma fasady charakteryzuje się elementami klasycystycznymi, wśród których wyróżnia się postać starorzymskiego boga handlu i kupiectwa Merkurego.
Najcenniejszym elementem kamienicy są odkryte w 1999 r. gotyckie malowidła ścienne i stropowe na I piętrze traktu tylnego oraz manierystyczne stropowe na parterze w trakcie tylnym. Są to wyjątkowe zabytki malarstwa średniowiecznego (więcej o fenomenie toruńskich malowideł tutaj).
Ww. malowidła gotyckie znajdują się w pomieszczeniu traktu tylnego na I piętrze, które pełniło rolę reprezentacyjną. Oryginalnie pomieszczenie to było wyższe - obecna jego wysokość jest wtórna, dlatego dolne partie malowideł ściennych giną pod poziomem posadzki.
To samo pomieszczenie nakryte jest stropem drewnianym z belkami pokrytymi unikatową polichromią gotycką z ok. 1400 r. Obok podobnego stropu w kamienicy przy Rynku Staromiejskim 17 to jedyny takie znane polichromie w Toruniu i jedne z trzech w Polsce.
Geometryczna, zmieniająca się rytmicznie dekoracja belek (deski nie zachowały się) nawiązuje do polichromii żeber sklepiennych. Rodzaj zdobienia stanowią ukośne linie z motywami niepełnych kół oraz pawich oczek.
W latach 80. XIV w. właścicielem kamienicy był Heinrich von Datteln, który odziedziczył ją być może po znamienitym toruńskim mieszczaninie, rajcy Hermanie von Datteln.
|
Data publikacji: 16-12-2015
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz
Dodaj swój komentarz:
Ostatnia modyfikacja 12-11-2021 00:53
