Dolina Dolnej Wisły: Zespół Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego
Obszar Doliny Dolnej Wisły na terenie województwa kujawsko-pomorskiego, w skład którego wchodzą: Dolina Fordońska, Kotlina Grudziądzka i południowe krańce Doliny Kwidzyńskiej został objęty ochroną w postaci Zespołu Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego. Obszar ten, o długości prawie 100 km i powierzchni ponad 60 tys. ha, jest największym zespołem prawnie chronionym w województwie kujawsko-pomorskim.
Ochroną objęto bardzo atrakcyjny naturalny krajobraz doliny dolnej Wisły. Niezwykła różnorodność siedlisk parku powoduje, że obfituje on w najrozmaitsze gatunki roślin, których stwierdzono tutaj przeszło tysiąc. Wśród nich 50 gatunków znajduje się pod całkowitą ochroną. Dolina Wisły jest miejscem bytowania, a zwłaszcza szlakiem wędrówek wielu gatunków zwierząt, szczególnie ptaków. Na terenie parku znajduje się 14 rezerwatów przyrody: • Góra św. Wawrzyńca – stepowy, ochroną objęty jest wał obronny dawnego grodziska w Kałdusie koło Chełmna, który porasta roślinność ciepłolubna (kserotermiczna). • Grabowiec – leśny, położony na północny zachód od Sartowic, utworzony w celu ochrony naturalnego lasu liściastego z przewagą grabu; posiada liczne wąwozy i wzniesienia o dużych walorach krajobrazowych. • Jezioro Fletnowskie – geomorfologiczny, obejmuje polodowcowe jezioro rynnowe z osadami, które pozwalają badać zmiany rozwoju doliny Wisły. • Las Mariański – leśny, położony na północ od Ostromecka, na zboczach poprzecinanych jarami i strumieniami Doliny Dolnej Wisły; chroni grąd zboczowy. W rezerwacie występują liczne źródliska, z których Źródło Marii jest eksploatowane. • Linje – torfowiskowy, obejmuje śródleśne torfowisko ze stanowiskiem brzozy karłowatej. • Łęgi na Ostrowiu Panieńskim – leśny, położony na północny wschód od rezerwatu Ostrów Panieński z analogicznym lasem łęgowym. • Ostnicowe Parowy Gruczna – stepowy, obejmuje fragment zboczy Doliny Dolnej Wisły między Topolinkiem i Grucznem; chroni murawy kserotermiczne z roślinnością ciepłolubną. • Ostrów Panieński – leśny, położony przy Wiśle koło Chełmna; ochroną objęty jest unikalny łęg wiązowo-jesionowy. • Płutowo – leśny, ścisły rezerwat przyrody, w którym ochroną objęty jest grąd subkontynentalny; zajmuje głęboki parów ze strumieniem w okolicach wsi Płutowo koło Chełmna. • Reptowo – faunistyczny, położony przy wsi o tej samej nazwie, na północ od Ostromecka; powstał w celu ochrony siedlisk czapli siwej. • Śnieżynka – leśny, obejmuje śródpolny parów z przepływającym przez niego strumykiem; zbocza wąwozu porasta las liściasty. • Wielka Kępa Ostromecka – leśny, położony na prawym brzegu Wisły naprzeciw Fordonu (dzielnicy Bydgoszczy), chroni dobrze zachowany fragment lasu łęgowego. • Wiosło Duże – leśno-stepowy, obejmuje fragment zalesionych stromych zboczy Doliny Dolnej Wisły leżących na północ od Nowego. • Zbocza Płutowskie – stepowy, założony w celu ochrony roślinności ciepłolubnej (kserotermicznej); położony pomiędzy Starogrodem a Płutowem.
Wybitne są walory krajobrazowe parku.
Charakterystycznym elementem doliny dolnej Wisły są kotlinowate rozszerzenia, tzw. baseny (np. Basen Unisławski). Wśród nich wyróżnia się tzw. przełom fordoński Wisły oraz odcinek na wysokości Gór Łososiowych, gdzie szerokość doliny wynosi jedynie 3-5 km.
W granicach Parku znajduje się 97 pomników przyrody ożywionej (pojedyncze drzewa i ich zgrupowania) oraz 4 obiekty przyrody nieożywionej (jaskinia, głaz narzutowy i dwa źródła), które wzbogacone są przez cenne obiekty historyczne Chełmna, Świecia i Nowego.
Cennym elementem historii ziem są pozostałości 400-letniej obecności osadników holenderskich (mennonitów, zwanych też olendrami; patrz tutaj). |
Góra św. Wawrzyńca
Basen Unisławski
Widok z Góry św. Wawrzyńca na wieże kościoła w Starogrodzie
Dolina Wisły koło Chełmna
Dolina Wisły w okolicach Włók
Chata pomenonicka w Chrystkowie
Dolina Wisły koło Nowego
|
Ostatnia modyfikacja 15-07-2013 21:16