Mosty
|
• najstarszy most toruński pochodził z 1419 roku. Był to most pontonowy (łyżwowy), składający się z ponad 170 połączonych łodzi. Wielokrotnie był niszczony przez powodzie.
• patrz też: most kolejowy im. E. Malinowskiego
|
||
|
Pierwszy stały most na Wiśle w Toruniu wybudowany został z przywileju z roku 1496 króla Jana Olbrachta w latach 1497-1500 przez mistrza Piotra Postilla z Budziszyna. 75% kosztów budowy pokryto z kasy królewskiej. Most połączył miasto od Bramy Mostowej z Kępą Bazarową (tzw. most niemiecki, o długości około 220 m) i dalej przez Małą Wisłę z brzegiem kujawskim (tzw. most polski o długości 339 m). Tędy wiodły do Torunia drogi z Wielkopolski, Śląska i Małopolski. Na Kępie Bazarowej, na rozwidleniu tych dróg, powstała osada Majdany.
Most był jednocześnie źródłem dochodów dla miasta, które otrzymywało ostatecznie połowę zysków z opłat za korzystanie z niego (druga połowa przeznaczona była dla króla), choć dochody te nie pokrywały wydatków na naprawy i utrzymanie mostu (utrzymanie mostu pochłaniało duże kwoty, np. w 1520 r. 1/7 budżetu miasta, w 1524 r. 2/9 budżetu).
Most miał podnoszone jedno przęsło w celu swobodnej żeglugi na Wiśle.
Drewniany most toruński był drugim, po krakowskim, stałym mostem na Wiśle, jednakże dłuższym od mostu krakowskiego. Łączna długość mostu wynosiła 1050 m.
Most toruński cierpiał niemal corocznie podczas powodzi i roztopów wiosennych i wymagał ciągłej naprawy. Kosztowało to wiele, a opłaty mostowego nie wpływało wiele do kasy. W związku z tym w 1514 r. król Zygmunt Stary przekazał dodatkowe 25% mostowego miastu (teraz skarb miasta i skarb królewski otrzymywały po 50% dochodów z mostowego), a w 1521 r. zwolnił mieszkańców Torunia z tych opłat.
W czasie działań wojennych most był wiele razy niszczony i odbudowywany. W 1809 roku, po odparciu nacierających na miasto od strony południowej, Austriaków (oblężenie austriackie) część mostu spalono, odgradzając się Wisłą od nieprzyjaciela, który odtąd podjął artyleryjski ostrzał miasta.
W lipcu 1877 roku nastąpił pożar, który zniszczył ostatni drewniany most w Toruniu. Zastąpiono go parowcem, który skracał drogę z miasta na kolejowy Dworzec Główny, funkcjonującym jeszcze w okresie międzywojennym.
Funkcje dawnego mostu przejął wybudowany wcześniej, bo w latach 1870-1873 stalowy most kolejowy, przystosowany także do ruchu kołowego i pieszego. Most ten był uważany za jedno z najwybitniejszych dzieł sztuki inżynierskiej na terenie ówczesnych Niemiec.
|
Widok mostu toruńskiego na Wiśle ok. 1735 r.
Widok mostu toruńskiego na Wiśle przed 1703 r.
Panorama wg C. D. Pietescha, 1684 r.
|
|
Oprac. Arkladiusz Skonieczny
Ostatnia modyfikacja 02-09-2015 22:43
