Kępa Bazarowa
  Kępa Bazarowa to wyspa między Wisłą a jej południową odnogą - Małą Wisłą, zlokalizowana dokładnie naprzeciwko historycznego centrum Torunia - średniowiecznego zespołu miejskiego. Spacerując Bulwarem Filadelfijskim nad Wisłą wzdłuż średniowiecznych toruńskich murów obronnych, bardzo dobrze widać przeciwległy zielony brzeg wyspy porośnięty lasem. Jednocześnie ten las łęgowo-topolowy stanowi ciekawy rezerwat przyrody, a położenie takiego obiektu niemal w środku miasta czyni z niego dużą atrakcję. Dlatego właśnie jest chętnie odwiedzany.
Zauroczony fantastyczną bujnością roślinności Kępy Bazarowej pisał w 1926 r. polski pisarz, poeta dramaturg młodopolski Stanisław Przybyszewski (1868-1927): "Królowały na niej potężne dęby, ogromne buki, jesiony, srebrne olchy, płaczące wierzby, czarne wiązy o poczwarnie powyginanych, szerokich ramionach, a całość tworzyła jakiś niewysłowienie piękny, bo nie ludzką ręką stworzony park. Wśród drzew, które Wisła częstokroć prawie pod konary zalewała, rosły olbrzymie paprocie, skrzypy, przenajrozmaitsze zielsko. Z jednej i drugiej strony ciągnęły się zbitym gąszczem, nieprzerwalnym murem splątane kępy wikliny, tu i ówdzie poprzerywane głęboko nad wodą pochylonymi, zgrzybiałymi i spróchniałymi pniami wierzb i topoli nadwiślańskich".
  Kępa Bazarowa jest doskonałym miejscem spacerów wśród nieskażonej zieleni, w sąsiedztwie Wisły z widokiem na całą panoramę zespołu staromiejskiego. Dogodnym ułatwieniem do podziwiania panoramy jest - wprawdzie skromny - specjalny taras widokowy. Dla ułatwienia spacerów i podziwiania urzekającej panoramy starówki przygotowano dogodny dojazd oraz wytyczono na Kępie alejkę spacerową biegnącą wzdłuż brzegu Wisły w stronę ruin zamku Dybów. Ruiny te znajdują się tuż po przeciwnej stronie Małej Wisły i jakby na wyciągnięcie ręki są widoczne z kończącej się nad wodą alejki. Niestety jak dotąd władze miasta nie zadbały o wygodne połączenie Dybowa z wyspą i aby dostać się tutaj trzeba obejść dookoła. |
||
 Długość wyspy wynosi 2,65 km, maksymalna szerokość 438 m, powierzchnia 70 ha.
Nazwa Kępa Bazarowa pojawiła się w XIII wieku i pochodzi prawdopodobnie od zatrzymujących się tu w średniowieczu kupców. Przez wyspę bowiem wiódł stary i ważny szlak handlowy z Torunia na południe, kóry taż na lądzie rozwidlał się w kierunku Westfalii, Śląska, Małopolski i Rusi (patrz: Hanzeatyckie emporium).
Jan Długosz w swej Kronice nazywa ją Wyspą Toruńską, relacjonując, że tu po bitwie grunwaldzkiej w 1411 roku król Władysław Jagiełło zawarł z Krzyżakami pierwszy pokój toruński.
W 1500 roku przez Wisłę w Toruniu wybudowano, drugi po krakowskim, stały most (>>>), łączący Bramę Mostową z Kępą Bazarową (tzw. most niemiecki) i dalej przez Małą Wisłę - brzeg kujawski (most polski). Od tego czasu Kępa nazywana jest też Ostrowem Mostowym. Tutaj, w miejscu rozwidlenia dróg do Małopolski i Wielkopolski powstała osada zwana Majdanem. Dziś upamiętnieniem dawnej osady jest ulica o tejże nazwie prowadząca na wyspę od ulicy Kujawskiej. |
||
|
Rezerwat leśny utworzony został w 1987 roku na części wyspy, pomiędzy mostem im. Piłsudskiego i mostem kolejowym. Zajmuje powierzchnię 32,4 ha. Ochronie podlega tu naturalne środowisko zachowane na wiślanej wyspie (rzadki las łęgowy wierzbowo-topolowy). Znajdują się tu przede wszystkim wysokopienne topole (do 47 m) i wierzby (do 35 m), które wraz z wielogatunkowym podszytem i bujnym runem tworzą niezwykle bogaty, wielowarstwowy las. Jest to tym godniejsza osobliwość, że lasy łęgowe należą dziś do rzadkości w Polsce. Las ten posiada korzystne warunki rozwoju i odradza się.
Z uwagi na to, że Kępa znajdowała się przez dłuższy okres pod administracją wojskową, która dla zamaskowania urządzeń fortyfikacyjnych ochraniała istniejące zadrzewienie, została zachowana pierwotna, stara szata roślinna.
Przez część rezerwatu wiedzie ścieżka dydaktyczna popularyzująca wiedzę nt. tego miejsca.
|
||
Wielkość i położenie Kępy Bazarowej na przestrzeni wieków
Rozmiary wyspy, jak i jej położenie zmieniały się w ciągu wieków. Było to możliwe dzięki akumulacyjnej działalności wód Wisły, co wiąże się z krzywizną koryta rzeki powyżej wyspy. Dzisiejszy jej kształt jest więc rezultatem tej działalności. Powierzchnia Kępy powiększyła się ostatecznie po regulacji Wisły w drugiej połowie XIX wieku m.in. o pobliską wyspę - Kępę Zielonkę.
W 1556 roku odległość do prawego (pomorskiego) brzegu Wisły wynosiła 220 m (tyleż samo szerokość wyspy), do lewego (kujawskiego) - 339 m.
Następne pomiary z lat 1677, 1764, 1824 dowodzą, iż Kępa powiększała swą powierzchnię i znacznie zwiększała odległość od prawego (pomorskiego) brzegu rzeki (np. w 1703 roku odległość ta wynosiła już 389 m, a szerokość wyspy tylko 171 m). Dziś odległość do prawego brzegu Wisły wynosi około 400 m.
W tych czasach w pobliżu Kępy Bazarowej było aż 16 wysp, m.in. Liszka, Winnicza Góra, Białkowa, Wszowka, Cegielniana, Strońska, Starotoruńska, Krowieniec, Grodzisko, Korzeniec i największa - Kępa Zielona (Zielonka), która w XIX wieku połączyła się z Kępą Bazarową tworząc ją w dzisiejszej formie.
W XVI i XVII wieku Kępa Bazarowa stała się miejscem osadzenia wypędzonych z miasta nierządnic, które ze słomianym wieńcem na głowie posadzono na osłach tyłem do jazdy i po opłaceniu myta, przepędzono mostem na Kępę. Odtąd nazywa się ją też Małpim Gajem. Więcej o tym zobacz: Brama Mostowa.
Kępa Bazarowa w okresie krzyżackim, jako nieformalne przedmieście Torunia była ściśle z nim związana, zamieszkiwana była pod koniec XIV w. przez ok. 300 osób, a w 1455 r. przez 32 podatników pogłównego za 179 osób. Już jednak w XV w. wchodziła w skład polskiego starostwa dybowskiego (zobacz: Zamek Dybów), leżącego przed wojną 13-letnią (1454-1466) na terenie Królestwa Polskiego wobec krzyżackiego Torunia. Toruń w kolejnych okresach zaprzeczał starostwu dybowskiemu prawa do posiadania tej wyspy wiślanej, do której sam rościł pretensje.
W czasie wojny szwedzkiej Toruń uzyskał dwie uchwały sejmowe z lat 1626 i 1629, przyznające mu Kępę Bazarową na własność. W latach trzydziestych XVII wieku, w ramach rozbudowy fortyfikacji toruńskich, ufortyfikowano Kępę jak i teren przedmościa (zobacz: Historia obronności i fortyfikacji w Toruniu).
W 1703 roku osadę tutejszą spalili mieszczanie toruńscy w obronie miasta przed rozpoczynającym się oblężeniem szwedzkim. Osada, położona dogodnie na szlaku toruńsko-kujawskim, odbudowała się jednak szybko. W XVIII wieku nastąpił znaczny rozwój Kępy, podobnie jak i innych przedmieść miejskich. Kępa Bazarowa była w tym czasie przedmiotem sporu ze starostami dybowskimi oraz siedliskiem pozacechowego (partackiego) i manufakturowego rzemiosła, a także miejscem niekontrolowanego handlu.
Zabudowa Kępy była chaotyczna, jak o tym świadczą ryciny. Były to dość nędzne chaty, niektóre z podcieniem, budowane na zrąb z drewnianych dyli i kryte słomianym dachem.
W 1809 roku właśnie na Kępie zostało odparte austriackie oblężenie Torunia, dzięki czemu miasto drugi raz w historii (po odparciu oblężenia szwedzkiego w 1629 roku) samodzielnie się obroniło.
W trakcie kolejnego etapu rozbudowy fortyfikacji, do 1812 roku ufortyfikowano też Kępę wraz z Przyczółkiem Mostowym. W 1813 roku, w czasie oblężenia rosyjskiego Torunia, Kępa Bazarowa wraz z innymi przedmieściami, została spalona dla oczyszczenia przedpola twierdzy (zobacz: Toruń w konfliktach wojennych. Historia wojenna Torunia).
oprac. Arkadiusz Skonieczny, 2009-10
www.turystyka.torun.pl
kirk,
2016-05-21 18:29:56
Niedalej jak wczoraj zrobiłem sobie wycieczkę po tym "atrakcyjnym miejscu turystycznym Torunia". No więc przede wszytskim smiedzi gnijacymi szczątkami roslinnymi. Nie jest to miejsce na wypoczynek i relaks kiedy do mózgu dochodzą nieprzyjemne bodźce. Ptaszki co prawda śpiewają ale żaden to cud przyrody. Po prostu pokrzywy i haszcze nie do przejścia , podmokły teren i zwierzyna( prawdopodobnie dziki i sarny bo widziałem rycie w ziemi) I tyle. Piękny las do zwiedzania znajduje sie 25 km od Torunia w Leśnictwie Leśno. Piękna polana - można się położyć, i leżeć z razem leniwie przeżuwajacymi trawę danielami
Przz,
2018-09-17 08:17:48
Widzę, że kolega kirk lubi przyrodę o ile podlega prawom ludzkim i podporzadkowuje się jego stopom. Kępa Bazarowa jest super, ponieważ jest taka dzika i trzeba przebijać się właśnie przez te zarośla. Dwa razy dzik uciekł tam przede mną, ptaki to nie tylko grupa zwierząt, ale mnogość gatunków. Kto był tam i nie docenia piękna tego miejsca jest egoistą.
501.best,
2019-07-18 14:04:53
dużo przydatnych informacji
giftinitially,
2022-08-02 05:10:05
Kpa Bazarowa is fantastic since it is so wild and requires breaking through thickets. The boar fled there twice before me, and birds are not just a group of creatures, but a plethora of kinds. https://redactleunlimited.com
ward rose,
2022-11-17 17:44:58
Although I'm grateful for sharing, I'm certain that anyone interested in clicker cookies will require it. You should play this top-rated online game to keep your free time interesting. https://cookieclicker2.io
Johnathan,
2023-02-22 13:35:44
Hey, these days are excessive amount of fantasy for me, considering this time I am looking at this wonderful educational piece of writing in this article at my house. Thank you so much for the tremendous energy https://www.goldmindthoughts.com/life-coaching
fnaf security breach,
2023-03-15 10:36:45
A great article with a lot of useful information. I'm currently following your blog and have bookmarked it for future use. Thank you so much for sharing! https://fnaf-securitybreach.net
Dodaj swój komentarz:
Ostatnia modyfikacja 28-03-2023 14:43
