Toruńska Orkiestra Symfoniczna
Dzisiejsza Toruńska Orkiestra Symfoniczna działa nieprzerwanie dopiero od 1978 r. Jednak orkiestra symfoniczna w Toruniu powstała już w 1936 r., następnie odrodziła się po II wojnie światowej w 1945 r., ale zaistniała wtedy nowa sytuacja polityczna doprowadziła wkrótce do jej likwidacji i zaangażowania części muzyków do nowopowstałej orkiestry w niedalekiej Bydgoszczy. Po II wojnie światowej bujnie rozwijające się dotąd toruńskie życie i kultura muzyczna zostały przerwane odgórnymi decyzjami politycznymi. Było to konsekwencją przeforsowanego w 1945 r. przez bydgoskie partyjne elity Polskiej Partii Robotniczej przeniesienia siedziby województwa pomorskiego z Torunia do Bydgoszczy, a wraz z tym wszelkich form i instytucji życia publicznego, politycznego i kulturalnego (więcej o tym: "Bydgoszcz nadrzędna"). Odtąd Toruń pozbawiony został swojej rangi oraz instytucji kulturalnych, w tym z dziedziny muzycznej. Przez kolejne dziesięciolecia, w rzeczywistości centralnego planowania, orkiestra symfoniczna nie miała szans powstania w Toruniu, mieście od 17 marca 1945 r. nie będącym siedzibą województwa.
Dopiero po reformie administracyjnej i przywróceniu w Toruniu siedziby województwa w 1975 r. nastały okoliczności, które doprowadziły w rezultacie do odtworzenia tu orkiestry symfonicznej (w 1978 r. powstała Toruńska Orkiestra Kameralna, w 2006 r. rozbudowana jako Toruńska Orkiestra Symfoniczna).
Dłużej jeszcze natomiast przyszło Toruniowi oczekiwać na stałą siedzibę i miejsce koncertów: o wybudowaniu gmachu Filharmonii Pomorskiej zdecydowano w Toruniu już przed II wojną światową, ale dopiero w 2015 r. Toruńska Orkiestra Symfoniczna znalazła swoją stałą, nowoczesną i imponującą siedzibę - Centrum Kulturalno-Kongresowe "Jordanki".
Od 2015 r. nowoczesną i funjconalną siedzibą Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej jest Centrum Kulturalno-Kongresowe "Jordanki"
Przedwojenne plany budowy Filharmonii Pomorskiej zakładały jej powstanie w Toruniu dla działającej tu od 22 kwietnia 1936 r. orkiestry symfonicznej. Było to opracowywane przez istniejące od 1921 r. w Toruniu Pomorskie Towarzystwo Muzyczne pod kuratelą Alojzego Hermana oraz funkcjonujące od tegoż roku Konserwatorium Muzyczne (o uprawnieniach szkoły wyższej) pod dyrekcją Piotra Perkowskiego - jednego z najwybitniejszych polskich kompozytorów międzywojennych.
Podjęto już decyzję budowy nowego gmachu i wybrano na patrona niedawno zmarłego kompozytora Karola Szymanowskiego (który zresztą odwiedzał Pomorskie Towarzystwo Muzyczne). Wybuch II wojny światowej udaremnił jednak realizację tych zamierzeń.
W okresie przed II wojną światową oraz w latach 1994-2015 orkiestra symfoniczna koncertowała w Sali Wielkiej Dworu Artusa
Po wojnie muzycy wrócili do Torunia, już w marcu 1945 r. zorganizowano Pomorski Oddział Związku Zawodowego Muzyków i przywrócono orkiestrę symfoniczną; wskrzeszono Pomorskie Towarzystwo Muzyczne, Pomorski Związek Śpiewaczy oraz założono w tymże roku Instytut Muzyczny skupiający grono wytrawnych muzyków-pedagogów z przedwojennego toruńskiego Konserwatorium Muzycznego oraz nowoprzybyłych do Torunia muzyków z Wilna. W oparciu o nich Pomorski Oddział Związku Zawodowego Muzyków podjął starania o utworzenie w Toruniu stałego teatru muzycznego.
Wkrótce jednak odtwarzane powojenne życie muzyczne Torunia załamało się na korzyść Bydgoszczy, a to za sprawą decyzji władz województwa, przeniesionych do Bydgoszczy z Torunia z inicjatywy bydgoskiego komitetu Polskiej Partii Robotniczej (patrz tutaj). Decyzja ta okazała się dla Torunia fatalna, doprowadziła do degradacji jego rangi, przerwania bogatej tradycji oraz zamarcia szerszego życia kulturalnego.
W Bydgoszczy skoncentrowano wszelkie dziedziny aktywności, w tym muzycznej. Wkrótce zdecydowano więc o rozwiązaniu orkiestry symfonicznej w Toruniu i zaangażowaniu części muzyków do powstałej w lipcu 1945 r. Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia (przeniesionego do Bydgoszczy również z Torunia) w Bydgoszczy (istniejącej do 1955 r.) oraz nowopowołanej w 1946 r. Miejskiej Orkiestry Symfonicznej w Bydgoszczy (od 1947 r. pod nazwą Pomorskiej Orkiestry Symfonicznej), upaństwowionej w 1953 r. pod nazwą Filharmonia Pomorska. W roku następnym rozpoczęto w Bydgoszczy budowę dla niej gmachu. Toruń został tymczasem pozbawiony w ten sposób rozwoju życia muzycznego i przedwojennych planow.
Ostatnia modyfikacja 17-12-2015 23:27
