Magnometr odkrył średniowieczną Nieszawę

Magnetometr odsłonił średniowieczną Nieszawę
Bardzo wyraźny układ domów i ulic XV-wiecznego miasta ujrzeli archeolodzy prowadzący badania geofizyczne pod zamkiem Dybowskim w Toruniu. To prawdziwa kapsuła czasu.

Grupa archeologów z Warszawy rozpoczęła nieinwazyjne badania tydzień temu. Ich celem jest zweryfikowanie podejrzeń, że w tym miejscu znajdują się ukryte pod ziemią pozostałości po jednej ze starszych lokalizacji Nieszawy (obecnie miasto leży 30 km od Torunia). Choć badania mają potrwać do końca września, to już teraz archeolodzy zapewniają, że można mówić o sensacyjnym odkryciu.
 
- Udało nam się wstępnie zlokalizować prawdopodobny zasięg, rozmiar i topografię miasta, które nie istnieje od ponad 550 lat – poinformował Michał Pisz, koordynator projektu
 
Z przeprowadzonych dotychczas badań geofizycznych, badacze otrzymali wyraźny zarys zabudowań wokół rynku. Dodatkowo, anomalie zarejestrowane w wyniku pomiarów magnetycznych korespondują z wyróżnikami wegetacyjnymi uchwyconymi na zdjęciach lotniczych Wiesława Stępnia.
 
- Na podstawie wstępnej interpretacji wyników badań magnetycznych, można wnioskować, że źródłem zarejestrowanych przez nas anomalii są obiekty wykonane z cegły – twierdzi Piotr Wroniecki.
 
Po rozpoznaniu centralnej części miasta, badacze będą kierować się z na zachód i północ.
 
- Zależy nam nie tylko na rozpoznaniu samej topografii miasta, ale również jego bezpośredniej okolicy i możliwie jak najwierniejszym odtworzeniu krajobrazu historycznego, z czasów jego istnienia. Spróbujemy określić zasięg występowania obiektów na wschód i zachód od miasta. Podejmiemy również próbę rekonstrukcji przebiegu dawnego lewego brzegu Wisły, na którym znajdowała się część portowa miasta – mówi Pisz.
Po zakończeniu badań magnetycznych wybrane obszary zostaną uzupełnione o pomiary elektrooporowe. – Docelowo, pełna interpretacja zostanie oparta o wszelkie dostępne dane – nie tylko wyniki prospekcji geofizycznej i lotniczej, ale także wyniki wcześniejszych wykopalisk, dostępne mapy archiwalne i historyczne, przekazy historyczne, a także zdjęcia satelitarne – stwierdza Wroniecki.
 
„Doskonale czytelny układ zabudowy średniowiecznego miasta z gigantycznym placem rynkowym jest zamkniętym w bursztynie komarem. Znaczenie tego stanowiska dla archeologii średniowiecznych miast jest trudne do przecenienia” – skomentował dotychczasowe ustalenia na swoim blogu dr Jerzy Sikora z Uniwersytetu Łódzkiego, który nie uczestniczy w badaniach.
 
16 września we współczesnej Nieszawie odbędzie się festyn. Będzie tam można spotkać się z autorami projektu, obejrzeć uzyskane do tego czasu wyniki oraz zadać pytania, czy podzielić się uwagami.
 
- Zależy nam na promocji tego unikatowego stanowiska. Mamy tutaj do czynienia ze swego rodzaju kapsułą czasu – miastem średniowiecznym, które funkcjonowało tylko 35 lat – kwituje Pisz.
 
Badania realizowane są przez Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich o. w Łodzi w ramach programu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego V Priorytet „Ochrona zabytków archeologicznych” koordynowanego przez Narodowy Instytut Dziedzictwa. Projekt objęty jest patronatem honorowym burmistrza m. Nieszawy, mgr M. Tołodzieckiego.
 
Nieszawę w tym miejscu ulokował w 1424 r. Władysław Jagiełło. Było to już drugie miasto o tej nazwie, pierwsze znajdowało się w dzisiejszej Małej Nieszawce). Wtedy też zaczęto budować zamek dybowski.
 
Leżąca naprzeciwko Torunia Nieszawa zaczęła się bardzo prężnie rozwijać i konkurować z Toruniem w pośredniczeniu w handlu Krakowa z Gdańskiem. Wściekli torunianie kilka razy najeżdżali, rabowali i niszczyli konkurenta. W 1460 r. ostatecznie uzyskali od Kazimierza Jagiellończyka przywilej, nakazujący zburzenie Nieszawy i przesiedlenie jej mieszkańców o 32 km w górę Wisły.

(05.09.2012., za: Archeowieści)