Jesteś w:
Strona główna
Kolejne znaleziska na nabrzeżu
Średniowieczny piec, moneta krzyżacka, fragmenty kościelnych witraży, kościana oprawa krzyżackiego noża, fragment posadzki kościelnej... to tylko niektóre z cennych odkryć archeologów na staromiejskim nabrzeżu wiślanym w Toruniu.
W ubiegłym tygodniu odsłonił się jedyny zachowany poler portowy - pachołek do cumowania - z przełomu XIX i XX w.
Jest on posadowiony w swoim oryginalnym miejscu, w którym spełniał swoją funkcję. Wokół niego jest XIX-wieczny bruk kamienny. Poler jest elementem infrastruktury portu, który tutaj niegdyś funkcjonował (o czym tutaj). Polery takie stały rzędami zazwyczaj na nabrzeżu. Jednak nie natrafiono na kolejne.
Tuż pod brukiem XIX-wiecznym wychodzą nawarstwienia gotyckie, fragmenty wspomnianych murów. - Podejrzewamy, że to będzie kościół i dom zakonny, albo dodatkowa kamieniczka, która miała jakieś funkcje gospodarcze, gdyż obecnie jesteśmy na zapleczu gospodarczym. Mamy bardzo dużo różnego rodzaju płytek kościanych. Najwidoczniej znajdowały się tutaj także warsztaty - mówi prowadząca prace archeologiczne.
Wśród wykopalisk znaleziono bardzo dużo szkieł z XVII w. Poniżej archeolodzy spodziewają się ceramiki. - Już przy czyszczeniu warstw delikatnie zaczęły nam wychodzić materiały ceramiczne. Zejdziemy do poziomu, gdzie nie będą już występowały zabytki archeologiczne. Obszar nie ruszany ręką człowieka przestaje interesować archeologa. Przy murach na pewno będzie głębiej. W tym momencie pracownicy doczyszczają cały obszar, dokumentujemy go, później będziemy sukcesywnie schodzić coraz niżej. Schodzimy warstwami stratygraficznymi, więc zobaczymy jak głęboka będzie ta warstwa. Ta, na której stoimy, to jest warstwa XVII-wieczna rozbiórkowa. Zobaczymy, jak głęboko będzie sięgała.
Prowadząca prace archeologiczne Pracownia Archeologiczna Alagierscy z Chodzieży, w trakcie ściągania kolejnych warstw przy odsłoniętych wcześniej średniowiecznych murach związanych z kompleksem kościoła Ducha Świętego (o czym tutaj), odsłoniła dalsze znaleziska. Jednak warstw średniowiecznych jest bardzo mało, prawdopodobnie z biegiem lat kolejne warstwy usuwano na bieżąco.
Wiekszość warstw pochodzi z XIX i XX w. (na zdj. poniżej); wśród nich zachowane są poziomy kilku powodzi. Wisła nanosiła namuły i piasek. Czarna warstwa to miał pozostały po porcie węglowym (prawdopodobny okres 1830-1840 r.), a na samej górze - widoczne utwardzenie terenu i bruk z XIX w., biegnący od dawnych koszar Racławickich w stronę Wisły z ok. 1820 r. - Na tych warstwach doskonale widzimy, jak przez cały XIX wiek, od ok. 1820 r. do 1890 r. narosło terenu przez powodzie i funkcjonowanie tutaj portu przeładunkowego - podkreśla Katarzyna Kuczara-Algierska.
Wraz z postępem prac odkrywane są kolejne bardzo ciekawe znaleziska. W ostatnim czasie odkryto m. in. średniowieczne hypocaustum (na zdj. poniżej), czyli system ogrzewania używany początkowo w klasztorach, potem w zamkach, a nawet w kamienicach toruńskich patrycjuszy (zobacz tutaj).
Kolejne znalezisko to krzyżacki brakteat, czyli moneta wybijana jednostronnie z cienkiej blaszki na miękkiej podkładce (od łac. bractea – blaszka). Stempel odciśnięty wypukło na awersie pojawiał się jako wklęsły (negatyw) na rewersie. W postaci brakteatów bito przede wszystkim denary w XII–XIV wieku w środkowej Europie; widoczna na nim tarcza z krzyżem, datowany na 1380 r. (zobacz: Mennica toruńska).
Ponadto znaleziono biało-niebieską płytkę posadzkową (na zdj. poniżej), jest na niej fragment białej lilii i zębate koło niebieskie. Ta płytka może pochodzić z kościoła, który się na tym terenie znajdował. Podobne płytki tego typu prof. Grażyna Sulkowska-Tuszyńska odkryła w trakcie badań archeologicznych kościele św. Jakuba na Nowym Mieście w Toruniu. Znaleziono je też w Domu Kopernika.
Oprócz tego, znaleziono także kościaną oprawę noża krzyżackiego. - W środku znajdował się nóż, a na dole widoczny jest piękny Krzyż Jerozolimski. Oprawa może być związana z początkami Krzyżaków na tym obszarze, znaleziono go w fundamencie budynku gospodarczego z XVII w. - podkreśla Katarzyna Kuczara-Algierska.
Archeolodzy natknęli się również na... fragmenty średniowiecznych witraży z kościoła Św. Ducha, fragment marmuru pochodzący prawdopodobnie z kościoła Św. Ducha... (na zdj. poniżej), fragment figurki z XV w. prawdopodobnie przedstawiający Matkę Boską z dzieciątkiem, ołowianego żołnierzyka z XIX w. - Jest to prawdopodobnie zabawka dziecięca.
za: torun.pl, korekta Toruński Serwis Turystyczny, data publikacji: 09-08-2023
fot. Marcin Pryka
Ostatnia modyfikacja 10-08-2023 00:44
