Uwaga samochód! Samochody zalały historyczne centrum Torunia

Uwaga samochód! 

To bodaj najczęściej słyszana na obszarze wpisanym na listę UNESCO w Toruniu uwaga i ostrzenie. Pada z ust nie tylko mieszkańców Torunia, ale przede wszystkim turystów upominających się wzajemnie i często przed nadmiernym ruchem samochodowym.

 

Od wielu dziesięcioleci obserwujemy destrukcyjny wzrost liczby samochodów w obszarze historycznego centrum Torunia, objętego najwyższą formy ochrony, tj wpisem na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Wzrost ten to wynik nie tylko ogólniej zwiększającej się liczby zarejestrowanych pojazdów, ale dopuszczania przez władze miasta samochodów do miejsc, które wcześniej były wyłączone z ruchu.

 

Raport okresowy UNESCO z 2006 r. dot Torunia wskazuje wprost m.in. na:

    • nie rozwiązaną wciąż kwestię usunięcia ruchu samochodowego z obszaru staromiejskiego przy jednoczesnym zapewnieniu wystarczającej liczby miejsc parkingowych (oryg.: the issue of removing the vehicle traffic from the Old Town area while at the same time providing a sufficient number of parking spaces, is still waiting to be solved),

    • brak strategicznie zlokalizowanych parkingów, które umożliwiłyby wyprowadzenie ruchu samochodowego z wpisanego na listę UNESCO obszaru (Lack of strategically located car parks which would enable the removal of vehicle traffic from the inscribed area),

    • konieczność budowy parkingów podziemnych odciążających z ruchu samochodowego miejsca w obszarze objętym wpisem na listę UNESCO (Construction of underground car parks relieving sites located within the inscribed area of vehicle traffic), 

    • wprowadzenie zmian w organizacji ruchu mających na celu zmniejszenie (usunięcie) liczby samochodów (changes in traffic arrangements in order to reduce (remove) the number of cars in the centre of the Old Town),.

Pełna i oryginalna wersja ww raportu dostępna jest tutaj.

 

W ciągu niemal 18 lat od opublikowania ww raportu opisywany tam problem nie został rozwiązany, a wręcz przeciwnie: nasila się z każdym rokiem, przybierając w ostatnich latach patologiczną formę obecności samochodów WSZĘDZIE w obszarze UNESCO w Toruniu. Władze miasta nie zdołały przez ten czas rozwiązać problemu, na który zwraca UNESCO. Wszystkie wskazywane 18 lat temu w raporcie uwagi są nadal aktualne, bo ruch samochodowy dominuje i przytłacza nieustannie o każdej porze każdego roku w przeważającej większości miejsc i ulic w obszarze objętym wpisem na Listę UNESCO.

 

 

Od czasu powstania ww. raportu sytuacja w tej kwestii jednak nie poprawiła się, a wręcz przeciwnie – ruch samochodowy w obszarze objętym wpisem z każdym rokiem wzmaga się, tworzą się nie tylko częste zatory (zwłaszcza na ul. Piekary, Rabiańska, św. Jana, Łazienna), ale też  parkowanie pojazdów odbywa się w bardzo wielu miejscach. 

Moja korespondencja ze Strażą Miejską (pismo Straży Miejskiej do mnie nr SM.NO.4017.5.2020.SŚ L.dz.1562/2020) oraz z Miejskim Zarządem Dróg (pismo EU.712.8.2020. AŁ) potwierdza, że Straż Miejska ignoruje nieprawidłowe parkowanie (tzw. w miejscach niedozwolonych). 

Władze miasta wyznaczają kolejne nowe postoje dopuszczając parkowanie w miejscach, gdzie wcześniej nie było to możliwe (np. ul. Most Pauliński, ul. Mostowa przy Bramie Mostowej dla htl. Spichrz, ul. Pod Krzywą Wieża, ul. Ducha św. przy ul. Kopernika, ul. Kopernika przy ul. Ducha św., ul. Łazienna, międzymurze między ul. Podmurną i Bulwarem Filadelfijskim, plac Teatralny bezpośrednio pod Teatrem im. W. Horzycy, ul. Podmurna na płd. od. ul. Szewskiej). 

Miejski Zarząd Dróg wyznacza miejsca postojowe w odległości mniejszej niż 10 m od skrzyżowania (np. skrzyżowania: ul. Piekary/Kopernika, ul. Żeglarska/św. Jana, ul. św. Jana/Łazienna), co z kolei potwierdza pismem nr EU.7223.124.2020, będącym odpowiedzią na moje zapytanie. To są działania wprost przeciwne do zaleceń raportu i powoduje, że ruch samochodowy i obecność pojazdów intensyfikuje się.

 

Na niezwykle intensywny i nadmierny ruch samochodowy i parkowanie w obszarze objętym wpisem uskarżają się też często inni torunianie, co można raz po raz zauważyć czytając miejscową prasę lub fora internetowe, a także turyści.

 

Z informacji przekazanych mi przez komendanta straży miejskiej w Toruniu w czasie rozmowy w dn. 21-11-2023 wynika, że w kwestii ograniczenia nadmiaru ruchu samochodowego w obszarze UNESCO nie sprawdzają się zasady wyznaczonej tu strefy zamieszkania, że MZD wydaje nadmiernie dużo zezwoleń jednorazowych i długoterminowych na wjazd, osiągających wielkości ze „starych dobrych czasów” – sprzed wprowadzenia strefy zamieszkania w 2017 r. (np. w r. 2023 wydał 1923 zezwolenia długoterminowe i 767 zezwoleń jednorazowych).

 

Wśród decydentów toruńskich zrozumienia nie znajduje fakt, że ideą ograniczenia ruchu samochodowego w obszarze chronionym UNESCO jest nie segregacja i regulowanie kto może, a kto nie może parkować, komu wydać, a komu nie wydać zezwolenia, ale ideą jest takie ograniczenie, aby osiągnąć cel, jakim jest ochrona krajobrazu kulturowego, niezakłócona ekspozycja dziedzictwa i właściwa jego interpretacja. Dlatego masowo wydają zezwolenia na wjazd i postój, zamiast ten wjazd i postój zlikwidować do absolutnego minimum.

 

Samochody parkują nie tylko na zakazach, całych szerokościach chodników, przejściach dla pieszych, ale też w miejscach, gdzie wcale nie powinno ich być. Największą szkodą są samochody w miejscach:

- ul. Pod Krzywą Wieżą (w tym pod samą Krzywą Wieża, pod sąsiednimi spichrzami),

- ul. Przedzamcze (w tym od tablicy upamiętniającej zburzenie zamku aż do klubu rozrywki „Zamek”)

- ul. Rabiańska (w tym przy Muzeum Piernika, na odcinku od Piekar do Ducha Św.)

- ul. Żeglarska na całej długości

- ul. Franciszkańska (w tym przy Planetarium)

- Rynek Nowomiejski (zwłaszcza na zakazie)

- ul. Bankowa (w tym tuż pod ścianą spichrzów, tuż przy murach obronnych)

- ul. Łazienna (w tym na odcinku od Szerokiej do Ciasnej)

- ul. Mostowa na całej długości

- międzymurze przy Bramie Mostowej i Baszcie Wartowni

- ul. Podmurna (na całym odcinku, w tym na zakazie)

- ul. Szewska

- ul. Szczytna (w tym na zakazie)

- ul. Wielkie Garbary

Zwłaszcza powyższe miejsca powinny być wyłącznie dla pieszych, tym bardziej, że znajdują się przy nich najcenniejsze zabytki i największe atrakcje turystycznego Torunia. W tej chwili ruch samochodowy znacząco utrudnia swobodne zwiedzanie i psuje wizerunek zabytkowej dzielnicy.

 

 

 

Po pierwsze ochrona krajobrazu kulturowego, a po drugie otwarcie dla pieszych i turystów przestrzeni, która powinna podlegac tylko pieszej eksploracji i umożliwienie właściwego odbioru zabytkowego klimatu miasta i jego światowej rangi dziedzictwa. 

Często od samych turystów słyszymy wyrazy zdziwienia i oburzenia, że władze miasta nie szanując znaczenia i rangi takich miejsc jak np. Dom Kopernika, Katedra, Krzywa Wieża, a także nie dbając o bezpieczeństwo i wizerunek Torunia jako miasta turystycznego i przyjaznego turyście, dopuszczają ruch samochodowy przed licznie odwiedzanymi miejscami.

Tymczasem w Toruniu na obszar chroniony wpisem na Listę UNESCO bez przeszkód wjechac i parkowac może każdy. Powoduje to, że samochodami zaśmiecone są nie tylko ulice, które oficjalnie dopuszczone są do ruchu, ale także te ulice i ich odcinki, które teoretycznie są zamknięte lub objęte zakazem parkowania (np. Rynek Staromiejski, Rynek Nowomiejski, ul. Kopernika, Pod Krzywą Wieżą, Żeglarska na całym odcinku, Łazienna, Piekary pod kościołem Mariackim, Ducha Św., Bankowa, Różana, Chełmińska i in. oraz wiele ulic Nowego Miasta), parkującymi samochodami zajęte są ponadto chodniki, skrzyżowania ulic, trawniki (np. w międzymurzu pod Basztą Wartownią). Tak nie powinno byc w mieście tej rangi co Toruń. Tak nie powinno byc zwłaszcza przy najcenniejszych i najczęściej odwiedzanych przez turystów zabytkach, np. na ul. Żeglarskiej, ul. Kopernika. 

 

W Toruniu natomiast chcą i moga wjechac i parkowac na tym obszarze wszyscy: zaopatrzenie po wyznaczonych godzinach, torunianie niemieszkający w tym obszarze oraz obcy przyjezdni i turyści, którzy krążą po mieście w poszukiwaniu miejsca do zaparkowania.

Tak nie może byc. Na obszar staromiejski - i to nie cały, ale tylko na kilka wyznaczonych ulic, wjazd powinien byc możliwy jedynie dla mieszkańców tylko tego obszaru, dla dostaw (też kurierskich) na krótkotrwały postój w wyznaczonych porannych i popołudniowych godzinach, taksówek i osób niepełnosprawncyh. Dla wszytkich innych przygotowane powinny byc miejsca parkingowe poza tym obszarem. Do tego stanowcze egzekwowanie zakazu przez uprawnione służby.

 

Chcę zaznaczyc, że o potrzebie znaczącego wyeliminowania ruchu samochodowego mówiło już opracowanie Instytutu Turystyki z 1973 r. pt. "Turystyczne zagospodarowanie przestrzenne Torunia jako wielkiego centrum krajoznawczego". 

 

Arkadiusz Skonieczny