Św. Walenty w Chełmnie i Toruniu
|
Św. Walenty, który święto liturgiczne obchodzi 14. lutego, w Polsce od średniowiecza czczony był jako patron w chorobach - padaczce (zwanej też „chorobą świętego Walentego”), podagrze, czy też ludzi cierpiących na cholerę. Święty jest także patronem pokoju i pszczelarzy. Obecnie za sprawą amerykańskiej kultury komercyjnej dzień św. Walentego ("walentynki") znany jest głównie jako święto zakochanych, a sam święty trochę w tym zgiełku zapomniany.
Walenty prawdopodobnie był biskupem Interrammy (obecnie Terni) ok. 100 km od Rzymu. Inny opis historyczny podaje, że był kapłanem rzymskim oraz lekarzem. Żył w III wieku w czasie panowania Klaudiusza II Gota i to z jego rozkazu został wtrącony do więzienia. Rządy Klaudiusza II to czas prześladowań wyznawców Chrystusa; na przełomie II i III wieku Walenty ze św. Mariuszem i krewnymi asystował męczennikom w czasie ich procesów i egzekucji. Za panowania Klaudiusza Rzym był uwikłany w krwawe niepopularne wojny do tego stopnia, że mężczyźni nie chcieli wstępować do armii. Z tego powodu cesarz wprowadził zakaz zawierania związków małżeńskich przez młodych mężczyzn - władca myślał, że dzięki temu młodzieńcy będą chętniej służyć w jego armii. Walenty złamał obowiązujące prawo udzielając ślubów młodym legionistom. Przyjęło się, że na dzień św. Walentego przesyła się kartki z życzeniami, miłosnym wyznaniem, pięknym wierszem itp. Tradycja ta według legendy wzięła się stąd, że wtrącony do więzienia Walenty zakochał się w niewidomej córce strażnika Asteriusa. Legenda mówi, że jego narzeczona pod wpływem tej miłości odzyskała wzrok. Wiadomość o uzdrowieniu dotarła do cesarza, ten kazał zabić Walentego. W przeddzień egzekucji św. Walenty napisał do córki strażnika pożegnalny list, który był podpisany „od Twojego Walentego”. Egzekucję wykonano 14. lutego 269 lub 270 r. Bito go, a gdy skonał, odcięto mu głowę. W agonii święty powierzył opiece boskiej ludzi cierpiących na epilepsję, podagrę i inne dolegliwości. Po egzekucji pobożna rzymianka Sabinilla poprosiła o wydanie ciała skazańca, które pochowała w swojej posiadłości przy Via Flaminga w Rzymie. Nad grobem papież Juliusz I (337-352) wybudował bazylikę. Została ona zniszczona w VII w. za czasów Honoriusza I. Po zniszczeniu bazyliki papież Paschalis I (817-824) przeniósł relikwie świętego Walentego do kościoła św. Praksedy. Bazylika wraz z grobem św. Walentego stała się prawdziwym sanktuarium i jednym z pierwszych miejsc pielgrzymkowych. W ciągu średniowiecza kult ten objął całą niemal Europę. Obecnie pozostały jedynie ruiny. Św. Walenty był sprawcą wielu nawróceń. Przykładem może być filozof Kraton, którego syn był sparaliżowany. Wizyta u św. Walentego okazała się owocna: syn Kratona cudownie wyzdrowiał. Także członkowie rodziny strażnika Asteriusa nawrócili się i zostali ochrzczeni. W średniowieczu na terenie niemieckim święty był wzywany jako orędownik podczas ciężkich chorób zwłaszcza nerwowych i epilepsji. Dzień św. Walentego stał się prawdziwym świętem zakochanych dopiero w średniowieczu, kiedy to pasjonowano się żywotami świętych i tłumnie pielgrzymowano do ich grobów, aby uczcić ich relikwie. Przypomniano więc sobie także dzieje św. Walentego. Wiele miast w Europie przyznaje się do posiadania relikwii św. Walentego. Wszędzie tam 14 lutego obchodzone są obchody ku czci patrona zakochanych. Dzień św. Walentego uroczyście obchodzi się w ojczyźnie świętego. Co roku w niedzielę najbliższą 14 lutego w katedrze Terni odbywa się Święto Zaręczyn. Przy grobie świętego setki par narzeczeńskich przyrzeka sobie miłość i wierność. W sztuce św. Walenty przedstawiany jest w stroju kapłana w ornacie lub biskupa, uzdrawia chłopca z padaczki, przywraca wzrok niewidomej dziewczynie. Towarzyszą mu najczęściej ludzie chorzy na padaczkę, których on uzdrawia. Również przedstawiany jest z kielichem w lewej ręce, a z mieczem w prawej, lub słońcem, bowiem swemu sędziemu dowodził, że Chrystus jest słońcem sprawiedliwości. |
|
Toruń
Golub-Dobrzyń
Monika Młodziankiewicz
Ostatnia modyfikacja 12-02-2018 22:23
