Pomnik Józefa Hallera

ul. Piastowska przy placu św. Katarzyny

 

Pomnik proj. Andrzeja Borcza odsłonięto 13 sierpnia 2012 r., w 139. rocznicę urodzin generała. Przedstawia postać w mundurze, w rozpiętym płaszczu, z pochyloną głową i wspierającego się laską.

Napis na cokole brzmi: „Generał Józef Haller 1873 – 1960” oraz „Dowódcy Frontu Pomorskiego wyzwolicielowi Torunia w styczniu 1920 Roku Honorowemu Obywatelowi Naszego Miasta Mieszkańcy Torunia 13 VII 2012”.

 

W gronie odsłaniających pomnik byli m.in. prawnuczka generała Barbara Haller de Hallenburg, przedstawiciel prezydenta Bronisława Komorowskiego - jego doradca Tomasz Nałęcz oraz władze miasta i województwa.

Honorowy patronat nad odsłonięciem pomnika sprawował prezydent Bronisław Komorowski, który skierował okolicznościowy list do uczestników uroczystości.

Generał Józef Haller był jednym z najwybitniejszych dowódców w historii Wojska Polskiego, zwycięski uczestnik walk o niepodległość, dokonujący symbolicznych zaślubin Pomorza i Polski z morzem, trwa w naszej pamięci jako postać niezwykła, otoczona nimbem narodowego bohatera. Niech jego życie i dzieło będą dla nas wszystkich inspiracją w staraniach o dobro dzisiaj i pomyślne jutro naszej rzeczy wspólnej, naszej Rzeczypospolitej - napisał prezydent w liście, który odczytał Nałęcz.

 

Postać gen. Hallera w dziejach Torunia wiąże się z odzyskaniem niepodległości po latach zaborów. Dowodzone przez niego wojska Frontu Pomorskiego wkroczyły do miasta 18 stycznia 1920 r., będąc owacyjnie witane przez torunian.

Generał Haller wraz ze swoim sztabem przybył do Torunia trzy dni później. Przejechał konno z Dworca Miejskiego na Rynek Staromiejski, gdzie z balkonu ratusza wygłosił przemówienie do mieszkańców miasta.

- Serdeczne dzięki wam od Wojska Polskiego za świetne powitanie, które wskazuje, że tu była, jest i będzie tylko Polska, że jesteście gotowi do spełnienia wszystkich obowiązków narodowych i do ofiar dla dobra odrodzonej Polski. Cześć wam za całe lata niewoli i ucisku, a tym, co polegli w czasach walk o wolność i w okresie prześladowań, niech śni się w grobie wymarzona Macierz Polska - mówił wówczas generał.

W pierwszą rocznicę wkroczenia wojsk polskich do Torunia i przejęcia władzy przez Polaków, generał Haller otrzymał tytuł honorowego obywatela miasta.

Tymczasem pierwszy pomnik ku czci gen. Hallera został odsłonięty w Toruniu już w 1920 r. na Górze św. Jakuba.