en
POLECAMYDotknij Gotyku w Toruniu
POLECAMYZrób samodzielnie pierniki
POLECAMYZWIEDŹ TORUŃ Z KUFLEM PIWA!
POLECAMYPOZNAJ TWIERDZĘ TORUŃ

Zabytki i atrakcje Ciechocinka

Dywany kwiatowe i Pijalnia wód mineralnych
 
Pierwotnie solanka była pompowana przez tężnie pompami napędzanymi wiatrakami, zbudowanymi na szczytach każdej tężni
 
 

Zespół trzech tężni solankowych

Górujące nad Ciechocinkiem tężnie są nie tylko podstawowym urządzeniem tego uzdrowiska, ale są jednocześnie wyjątkowym zabytkiem budownictwa technicznego nie tylko w Polsce, ale i Europie. Równocześnie są to największe zabytkowe tężnie europejskie.
Zbudowane z inicjatywy Stanisława Staszica wg proj. Jakuba Graffa, profesora Akademii Górniczej w Kielcach.
Tężnia nr 1 została zbudowana w 1859 r. (dług. 366 m), tężnia nr 2 w 1828 r. (dług. 724 m) i tężnia nr 3 w 1827 r. (dług. 651 m). Ułożenie zespołu tężni nie jest przypadkowe, jest prostopadłe do przeważających na tym obszarze kierunków wiatru, co ma wpływ na wydajność i efektywność procesu stężania.
Są to budowle wysokości 16 m o łącznej długości 1741 m, zbudowane z grubych bali świerkowych i dębowych, wsparte na podstawach z głęboko wkopanych w ziemię kloców. Szkielet tężni wypełnia tarnina - wymieniana co 15-40 lat - która z racji swej sprężystości najbardziej nadaje się do tej funkcji.
Podstawową funkcją tężni jest stężanie solanki, która kilkakrotnie spływając powoli przez tarninę odparowuje i uzyskuje stężenie z 5,5 % do ok. 27%. Również w czasie tego procesu pod wpływem promieni słonecznych tlen z powietrza wokół tężni zmienia się w ozon, powietrze takie nasycone jest także mikroskopijnymi kryształkami soli oraz kropelkami rozpylonej solanki, dzięki czemu podobne jest do nadmorskiego. Jest to dodatkowy produkt tężni, o właściwościach leczniczych. Spacer przy tężniach działa bardzo korzystnie na górne drogi oddechowe, oskrzela i obniża ciśnienie tętnicze krwi.
Pierwotnie solanka była pompowana przez tężnie pompami napędzanymi wiatrakami, zbudowanymi na szczytach każdej tężni.
Woda solankowa do tężni doprowadzana jest rurociągiem z ujęcia nr 11 - tzw. Grzybka. Stężona solanka płynie następnie z tężni do Warzelni Soli, gdzie jest podgrzewana, znowu stężana do ok. 30%; ostatecznie produkuje się z niej sól warzoną, szlam i ług leczniczy.
   
 
 

Warzelnia Soli

ul. Solna
To budynek powstały w 1. poł. XIX w., w którym z dostarczanej z tężni rurociągami wody solankowej produkuje się sól warzoną, ług i szlam leczniczy.
W niewykorzystywanej do produkcji soli części warzelni zorganizowano muzeum, w którym swoje miejsce znalazły eksponaty związane nie tylko z warzelnictwem, ale również będące świadectwem powstania i rozwoju działalności uzdrowiskowej w Ciechocinku. Na szczególną uwagę zasługują misternie odrestaurowane aparaty do gimnastyki leczniczej Wilhelma Zandera.
Zwiedzanie:
codzienne w godz. 10-16
Ceny biletów:
normalny: 4 zł, ulgowy: 2 zł
   
Pomnik R. Ignatowskiego przed Łazienkami nr 1
 

Łazienki nr 1

ul. Armii Krajowej
To najstarszy zakład przyrodoleczniczy w Ciechocinku, zbudowany w 1849 wg proj. wybitnego architekta Henryka Marconiego i Fryderyka Rejewskiego. Budynek nazywany "łazienkami głównymi", był następnie przebudowywany w 1885 r. w formach odbiegających od pierwotnych oraz w okresie międzywojennym i po II wojnie światowej.
W 1987 r., z okazji 150-lecia uzdrowiska Ciechocinek, odsłonięto przed budynkiem pomnik-popiersie dra Romana Ignatowskiego (1805-1889).
   
 

Łazienki nr 2

Obecnie Łazienki II Resort Medical & SPA
ul. Braci Raczyńskich 6
Budynek z 1912 r. wg proj. W. Feddersa, absolwenta Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu. Budynek w stylu romańskim, wzniesiony na rzucie prostokąta z wydatnym ryzalitem w części środkowej (na osi ul. Lorentowicza) oraz mniejszymi ryzalitami po bokach. Mniejsze ryzality zakończone są krenelażem. Ryzalit środkowy zwieńczono trójkątnym szczytem. Na parterze Łazienki posiadały kabiny na kąpiele borowinowe, błotne z 24 emaliowanymi wannami. Błotne kąpiele urządzone zostały na wzór rosyjski z oddzielnymi kabinami do odpoczynku. Na piętrze odbywały się kąpiele solankowe, znajdowało się tam 60 wanien. W nowym pawilonie urządzono oddział elektroleczniczy. Stosowano tutaj helioterapię (przy pomocy lampy kwarcowej i lampy sollux), kąpiele elektryczne, aparaty do leczenia gorącym powietrzem oraz aparaty do rozgrzewania jamy brzusznej. W prawym skrzydle znajdowała się łaźnia parowa.
   
 

Łazienki nr 3

ul. Armii Krajowej
To reprezentacyjny budynek klasycystyczno-eklektyczny wg proj. Jerzego Majewskiego z 1898 r.
   
 
Hall główny z antresolą
 
 

Łazienki nr 4

Obecnie Szpital Uzdrowiskowy nr 1
ul. Armii Krajowej 6
Jest jednym z najciekawszych obiektów architektonicznych Ciechocinka, wybudowany w 1903 r. w stylu neobarokowym i klasycystycznym. Długa fasada budynku podzielona jest na osi ryzalitem, podobnie jest flankowana po obu bokach. Dominuje bogate zdobnictwo w formie boniowania, girlandów. Podobnie reprezentacyjne jest wnętrze, a zwłaszcza hall z antresolami, zdobiony kunsztownymi balustradami, sztukateriami i malowidłami.
   
 

Pałacyk dyrekcji uzdrowiska

ul. Kościuszki 10
Stylowy budynek z 1910 r. z elementami stylu neobarokowego wznisiony jako dom mieszkalny dyrektora zakładu zdrojowego oraz mieszczący pomieszczenia administracyjne. W wystroju uwage zwracaja kolumny jońskie oraz wydatny i zdobiony dach.
   
 

Fontanna "Grzybek"

ul. Zdrojowa / Kościuszki
Jest to wodotrysk wody solankowej o temperaturze 20 ºC, ze źródła nr 11 (głęb. ok. 420 m), obudowany w formie fontanny w 1926 r. Dziś jest jednym z symboli Ciechocinka i stanowi ulubione miejsce spacerów i odpoczynku kuracjuszy i turystów.
   
   

Teatr Letni

ul. Żelazna / Kopernika
Budynek drewniany z 1890 r., wzniesiony w stylu nawiązującym do modnej wówczas architektury wywodzącej się ze szwajcarskiego domu wiejskiego. Ozdabiane wycinanymi deskami budynki takie były od poł. XIX w. charakterystycznym motywem zabudowy europejskich uzdrowisk. Do dziś zachowało się w Ciechocinku niemało budynków w podobnej stylistyce.
   
 
 

Partery Hellwiga i ul. Armii Krajowej

Słynne dywany kwiatowe ciechocińskie zostały założone  w 1932 r. wg proj. Z. Hellwiga na przestrzeni wzdłuż ul. Armii Krajowej. Pas zieleni parterowej tworzą uzupełniające się i harmonizujące z otoczeniem duże połacie trawników i rosnące na nich różne gatunki krzewów i drzew, a przede wszystkim skupiające wzrok efektowne, wielobarwne dywany kwiatowe.
   
Fontanna "Jaś i Małgosia" w Parku Zdrojowym
 
Dywany kwiatowe w Parku Zdrojowym
 

Parki

Tereny zielone w Ciechocinku łącznie zajmuja powierzchnię ok. 100 ha, z czego na parki przypada 70 ha. Co roku na powierzchni tej sadzi się ok. pół miliona roślin kwiatowych, w tym kilkanaście tysięcy róż.
 
Zalążki pierwszego parku powstały w 1851 r. wraz z galerią spacerową, którą obsadzono topolami i kasztanami. Obecny Park Zdrojowy założono w 1875 r. nazywając go wtedy Głównym, o pow. 7 ha w kwartale między ulicami: Kościuszki-Traugutta-Solna-Warzelniana. Elementy czysto przyrodnicze łączą się tu z elementami zagospodarowania rekreacyjnego. W stawach pływają łabędzie, atrakcjami parku są pawie. Pośrodku parki stoi zabytkowy budynek Pijalni Wód Mineralnych, opodal muszla koncertowa, a wgłównej alei parkowej fontanna "Jaś i Małgosia".
W następnych latach założono kolejne parki:
Park Sosnowy (1889 r.) - naturalny las sosnowy zagospodarowano w formie parku, którego cieniste aleje zachęcają do rekreacyjnych przechadzek; przy północnym narożniku parku znajduje się Dworek Prezydentów RP.
Park Tężniowy (1908 r.) o pow. 6 ha odznacza się pieknymi trawnikami, zacienionymi alejami lipowymi. Wzdłuż alei biegnącej równolegle do tężni rosną drzewa słonolubne, jak srebrnolistne wierzby pachnące, miłodrzew, sofora, drzewo japońskie, czerwone buki. Park powstał z sugestii Tytusa Chałubińskiego, będącego w Ciechocinku w 1852 r.
W centrum parku stoi pomnik z popiersiem Stanisława Staszica, jednego z inicjatorów ekslpoatowania solanek w Ciechocinku i budowy tężni solankowych.
Park Zdrowia o pow. 30 ha został założony w 1932 r., zbudowano tu odkrytą pływalnię termosolankową, ogródek jordanowski i stadion sportowy. Niestety od 2001 r. basen nie funkcjonuje o id tego czasu popada w degradację.
Każdy z nich ma własny, niepowtarzalny klimat, wyrażający się w określonej formie zagospodarowania, specyfice drzewostanu.
   
 
 
 

Pijalnia Wód Mineralnych

w Parku Zdrojowym (patrz wyżej)
Stylowy budynek drewniany z 1880-82 r. w popularnym stylu szwajcarskim, bogato zdobiony ażurowymi motywami drewnianymi. Jest tu eksploatowane źródło (nr 8) wody solankowej (popularna "Krystynka").
   
   

Muszla koncertowa

w Parku Zdrojowym (patrz wyżej)
Budowla w witkiewiczowskim stylu zakopiańskim powstała wg proj. W. Feddersa w 1909 r.
   
 

Kościół katolicki pw. św. Piotra i Pawła

ul. ks. Owczarka
Kościół z lat 1874-1884 zbudowany w modnym wówczas stylu neogotyckim wg proj. warszawskiego architekta Edwarda Cichockiego, rozbudowany w 1985-89 r. wg projektu toruńskiego architekta i konserwatora zabytków Jana Tajchmana. Parafia ta kontynuuje tradycje parafii w Słońsku, zlikwidowanej w 1824 r. Od 1851 r. istniała w Ciechocinku jedynie kaplica przy galerii spacerowej Pijalni Wód Mineralnych, a wcześniej korzystano z kościoła w Raciążku.
Wewnątrz m.in. polichromia z 1966 r. o tematyce tysiąclecia chrztu Polski.
   
 

Cerkiew prawosławna pw. Michała Archanioła

ul. Wojska Polskiego
Jest to wyjątkowa, unikatowa drewniana budowla na tych terenach Polski, a poprzez swoje niepowtarzalne walory architektoniczne stala się jednym z najcenniejszych obiektów Ciechocinka. Została zbudowana w 1894 r. w stylu zauralskim, wg proj. W. Feddersa dla wojska rosyjskiego. Uwagę zwraca konstrukcja z drewnianych bali ułożonych poziomo jeden na drugim, bez użycia gwoździ, oraz barwna ornamentyka wokół okien. Swoje funkcje sakralne cerkiew pełniła do lat 20. XX w., potem służyła jako kasyno, szkoła, magazyn; ponownie od 1996 r. jest świątynią prawosławną.
Kościół powstał na planie prostokąta z podziałem wg starożytnych zasad biblijnych na 3 części: 1) przedsionek (kruchta) - przejście ze świata świeckiego do sakralnego, 2) częśc środkowa, w której przebywa lud bpży tworzący kościół pielgrzymujący do Boga oraz 3) częśc ołtarzowa z Tronem Pańskim - ołtarzem (prestoł), a w nim relikwie 12 męczenników. Pomiędzy częścią środkową a ołtarzową znajduje się ikonostas - ściana z ikonami.
   
 

Dworek Prezydentów RP

ul. Wojska Polskiego / Leśna
Obiekt wzniesiony w 1933 r. jako letnia rezydencja dla prezydenta Ignacego Mościckiego. Prezydent przebywał w Ciechocinku na kuilkutygodniowym pobycie w 1932 r. mieszkając w Domu Zdrojowym. Idea budowy specjalnego domu dla pobytów prezydenta zrodziła się dopiero po tej wizycie, jednak prezydent Mościcki już do Ciechocinka nie wrócił. Dworek gościł natomiast w latach 1933-39 urzędników państwowych wyższych szczebli, przeważnie jednak stał pusty pod opieką dozorcy.
W 1956 r. został przekazany uzdrowisku na siedzibę dla Ośrodka Badawczo-Naukowego Kliniki Laryngologicznej Akademii Medycznej w Warszawie, od 1962 r. był we władaniu Wojewódzkiej Rady Narodowej jako dom gościnny, a od pocz. lat 80. XX w. przekazany miastu Ciechocinek, które urządziło tu przedszkole. W 2001 r. przekazany ponownie Kancelarii Prezydenta RP i odrestaurowany z inicjatywy rezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego.
   
   

Rezerwat roślin słonolubnych

przy krańcach tężni I i III
Rezerwat utworzony w 1954 r. obejmuje fragment łąki o pow. 1,88 ha i jest jednym z jabogatszych w Polsce siedlisk roślin słonolubnych (halofitów), zachowanych w warunkach zbliżonych do naturalnych. Spośród 19 stwierdzonych gatunków halofitów w tutejszym rezerwacie występują: soliród zielony, aster solny, solanka kolczasta, świbka morska, muchotrzew solniskowy, mlecznik nadmorski.
     

drukuj  poleć artykuł
Ostatnia modyfikacja 27-02-2017 13:50
Booking.com

Twoja wycieczka

W Twojej wycieczce znajdują się miejsca:

    Sonda

    Które miejsca w okolicy planujesz odwiedzić będąc w Toruniu (max 3):